Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
powtarzalneprocedurywmatematyce,nazwaneodjegonazwiskaalgorytmami,ajak-
żelUżytkownikjakiegokolwiekgadżetuelektronicznegopowinienpamiętaćotym
właśniematematykuarabskiml
Następnymetapemrozwoju(choćsłowotonależałobynapisaćwcudzysłowie)lo-
gikibyłalogikascholastycznalJejpanowaniekończysięmniejwięcejnapoczątku
XVIwlOkrestennicistotnegoniewniósłdonaszejwiedzy,choćniewątpliwiepo-
jedynczyprzedstawicieletegonurtubylimyślicielamidużegoformatulOdwaginpl
wymagałowowymczasiegłoszeniepoglądu,żeprawomlogikipodległejestwszyst-
ko-takżeteologia(Berengar)lPowróconodosporuopowszechniki,tjldokwestii,
czyistniejąonejakosamodzielnebyty(WilhelmzChampeaux),czytylkojakona-
zwyogólne(Roscelin)lWielepraclogicznychnapisałAbelard,choćzasadniczonie
wyszedłdalekopozapoglądyBoecjuszalAlbertWielkipodwpływemArystotelesa
(któregochętnieparafrazował)stworzyłwłasnysystemlogiczno-filozoficzny,który
wwersjijegouczniaTomaszazAkwinustałsiępodstawąteologiichrześcijańskiejl
Wsensieogólnegorozwojuwiedzy(niespecyficzniejużlogicznej)zasłużylisięjesz-
czeczterejuczeni,którychdorobekwróżnymstopniujestaktualnydodzisiajlRa-
monLlull(RajmundusLullus),Katalończyk,byłprekursoremrachunkulogicznego;
jegonmłyneklogiczny”jestpierwsząpróbąformalizacjiwnioskowańwtymzakre-
sielJanDunsSzkot(JohannesDunsScotus)rozwinąłbadaniaprawdziwościowe;jed-
nozważnychprawlogikinosijegoimięlPiotrHiszpanskodyfikowałteoriędowodów
prawdopodobnościowych;teoriatadługielatanosiłanazwędialektykilWreszcieWil-
helmOckham,najważniejszyznich,choćpraktyczniezaponmianyiodkrytyponow-
niewosiemnastymstuleciu;jegozasadametodologicznazwanabrzytwąOckhama
-Entianonsuntmultiplicandapraeternecessitatem(nNienależymnożyćbytówpo-
nadkonieczność”)1-jestwytycznąwszelkichpracnaukowychi-choćsamawsobie
niemacharakterutezynaukowej-okazałasięfundamentalnymczynnikiemsprzy-
jającymrozwojowinaukeksperymentalnychl
Następującyokresokoło300lat(XVI-XVIIIwiek)tookresgwałtownegorozwo-
jurozmaitychnauklNazwiskaKopernika,daVinci,Kolumba,Galileusza,Keplera
czyNewtonamówiąsamezasiebielNaukaprzestajesięmieścićwwąskimgorsecie
logikidotychczasstosowanej(zasadniczoscholastycznej);świadomośćtegomająza-
równosamiuczeni,jaki…pisarze,którzynaróżnysposóbpoddająwwątpliwość
scholastyczneschematyrozumowanialRabelais(nGargantuaiPantagruel”),Cervan-
tes(nDonQuijote”),Molier(nMieszczaninszlachcicem”)czySwiń(nPodróżeGuliwe-
ra”)wswoichdziełachpokazująrozmaitebrakitakichschematów-zazwyczajzresztą
wformieironicznejlNaukazkoleizaczynaodczuwaćbrakprecyzjidotychczasowych
schematówwnioskowanial
PrzebudowalogikizaczniesiępodkoniecXVIIIwl,leczjużwcześniejzrozmaitych
stronzacznąnapływaćimpulsydojejrozwojulFranciszekBaconbadametodyindukcji,
1
RichardHeinzmann,Filozofaśredniowieczna,Antyk,Kęty1999l
18
