Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacjaalternatywna:próbasyntezyiokreśleniawspółczesnejroli
29
agresjiczy–jakpisałE.Fromm–postawynekrofilnej19.Jesttonabytytyppostę-
powania,którykształtujesiępodwpływemdoświadczeńżyciowych.
Całkowicieuzasadnionewydajesięzatemprojektowanieświatówalterna-
tywnych,wktórychzostanierozbudzonaznaczącomożliwośćpełnejsamorea-
lizacjiprzynajmniejczęścipedagogów.Ci,którzyniechcąsięprzystosowaćdo
stabilnegoczystabilizującegosięsystemuoświatowego,walcząowłasnenja”,
owewnętrznąsiłęiintegralność.Dziękitemumająonizdolnośćdoformułowa-
nianiezależnych,obiektywnychsądówisąodporninazmiennośćformalnych
uwarunkowańichpracyczynaopinięinnych(szczególnienaopinięnadzoru
pedagogicznego).
Sympatycyalternatywnychpropozycjibędądostrzegaćurokwłasnychrozwią-
zań,natomiastnasze‘samooczywiste’ujęciauznajązaprzestarzałe,naiwne,trady-
cyjne.Podobneocenyniemusząbynajmniejrodzićrozczarowaniaaniprzyprawiać
opoczuciesamotności,jeślitylkoprzyjmiesięjakozjawiskonormalnewielośćistnie-
jącychfilozofiiżycia20.
Pedagogalternatywny,legitymizującyswojąwiedzęowychowaniuczykształ-
ceniunazasadachspozausankcjonowanegospołecznie,politycznieczyideolo-
giczniedyskursu,ryzykujewsystemieszkolnictwapublicznegomarginalizację
bądźwykluczenie.Wprawdziewolnośćwewnętrznanauczycielijestwporządku
ichbytudanaimwrazznaturą,tojednakwporządkudoskonałości,tzn.stopnia
uczestnictwawwolności,jestonaimzadana.Pedagodzypowinnizatemciągle
wyzwalaćsię,zdobywaćiutrwalaćswojąwolnośćwewnętrzną,czyliwolność
wwyborzeirealizacjizamierzonychcelów,którasamawsobiebędziezdolnością
doprzeciwstawianiasięuciskomzewnętrznym.Niktichzzewnątrznieobdarzy
takniezbędnądopracytwórczejwolnością,oilesaminiepodejmąwysiłkuwtym
kierunku.Abysięjednakwyzwolićzniewoliuwiedzenia,musząkrytyczniepo-
dejśćdokoniecznościistnieniawładzywrealizacjiwspólnegodobraczyszczęścia,
jakimjestedukacjadzieciimłodzieży.Tożsamośćalternatywnychnauczycieliod-
chodziodnnadawanej”imprzezwładzenarzeczrozwijaniatożsamościnzadanej”,
skłaniającejichdotwórczychposzukiwań,dosamookreśleniaisamostanowienia.
Kiedyutożsamiamyedukacjęalternatywnąjedyniezeszkołaminiepublicz-
nymi,tonajczęściejmamynauwadzeszkoływyznanioweprowadzoneprzez
Kościoły,szkołyprowadzoneprzezosobycywilneczy–najszerzejrozumiane–
społeczne,awięcpowstającezinicjatywyrodziców,stowarzyszeń,fundacjiczy
organizacjispołecznych,pozarządowych,orazplacówkiszkolneprowadzone
przezpodmiotygospodarcze,firmy,przedsiębiorstwa,korporacje.Totakże
19E.Fromm,Wojnawczłowieku.Psychologicznestudiumistotydestrukcyjności,tłum.P.Kuropa-
twiński,P.Pankiewicz,J.Węgrodzka,JacekSantorski&COAgencjaWydawnicza,Warsza-
wa1994,s.17.
20J.Życiński,Medytacjesokratejskie,EdycjaPaulińska,Lublin1991,s.73.
