Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
a)naturalne,czyligranicebiegnącewzdłużnaturalnychprzeszkódterenowych
typu:pasmagórskie,nurtyrzek,wybrzeżamórzioceanów,ewentualnietakże
działywodne;
b)traktatowe,czyligraniceustalonenamocyporozumieńmiędzynarodowych
bądźmiędzypaństwowychprzezmieszanekomisje;
c)zewnętrzne,oddzielająceterytoriumjednegopaństwaodinnychlubod
obszarówniczyich;
d)wewnętrzne,oddzielająceodsiebieposzczególnejednostkiterytorialne
iadministracyjnenaobszarzedanegopaństwa(ugrupowaniaintegracyjnego).
Wpowyższympodzialekluczoweznaczeniejakokryteriummajągranicewe-
wnętrzneizewnętrze.Należyzwrócićszczególnąuwagęnaichnowerozumienie
wkontekściedużegopostępuprocesówintegracyjnychwEuropie.Zanimwyjaś-
nionezostanąspecyficznewarunkiichfunkcjonowaniawprzestrzeniwolności,
bezpieczeństwaisprawiedliwości,należyjeszczeprzeanalizowaćpodstawowe
pojęciesamychgranicpaństwowychwichklasycznymujęciuwsystemach
państwowych.Współczesneznaczeniegranicsprowadzasięprzedewszystkimdo
ichwymiarupolityczno-prawnego.Towłaśniewobrębiegranicpaństwosprawuje
suwerenność,ajejintegralnączęściąjestzwierzchnictwoterytorialne.Wtych
granicachwładzapaństwowaregulujeżyciespołeczeństwzamieszkującychteryto-
riumpaństwowe.Ważnąfunkcjągranicyjestrównieżodseparowaniesuwerenności
danegopaństwaodsuwerennościjegosąsiadów
24.
Obecnietakiepojmowaniegranicwydajesiębyćjużpewnymanachronizmem,
gdyżzmieniłosięnawetrozumieniesamegopojęciasuwerennościjakoatrybutu
władzypaństwowej.PaństwaczłonkowskieprzezsamfaktprzystąpieniadoUnii
Europejskiejzdecydowałysiędobrowolnienaprzekazanieczęściswoichupraw-
nieńsuwerennychnarzeczUE,atymsamymtrwałeograniczeniesuwerenności
25.
Wobeczmianyznaczeniasuwerennościwodniesieniudozjednoczeniapaństw
europejskichwUniiwkonsekwencjiprawostanowioneprzezinstytucjeUEma
pierwszeństwoprzedprawemkrajowym.Takżekluczowekwestiedotyczące
granicsąustalanenapoziomieponadnarodowym.Swobodaprzepływuosób
zostałazagwarantowanawTFUEjakonajważniejszeprawoobywateliUnii
26,
anastępniewzmocnionawłączeniemacquisSchengendoprawaunijnegoiobję-
ciemnimnowychpaństwczłonkowskichUE.
Etymologięsłowangranica”wyjaśniająteżterminyanglojęzyczne,któreokreś-
lająjedwojako,rozróżniającfrontieriboundary.Frontiertogranicalubkres-
strefa,naktórejwykonywanesąfunkcjemiędzypaństwowe
27.Boundarytogranica
24S.B.Jones,Boundary.ConceptsIntheSettingofPlaceandTime,NewYork1959,s.241-255,
podajęza:A.Maksimczuk,L.Sidorowicz,GranicznyruchosobowyitowarowywUniiEuropejskiej,
Warszawa2007,s.168.
25WyrokETS6/64z15lipca1964r.wsprawieFlaminioCostaprzeciwkoEnel.Wzwiązkuze
zmianamiwprowadzonymiTraktatemLizbońskimwyrokiwydanedo1grudnia2009r.towyroki
EuropejskiegoTrybunałuSprawiedliwości(ETS),apotejdacieTrybunałuSprawiedliwościUnii
Europejskiej(TSUE).
26Art.21TFUE.
27J.Barbag,Geografiapolityczna,Warszawa1987,s.62.
28
