Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Emigracyjnośćwliteraturze
polskiej
Bracia–mytędy,nadół.Tutajnaszastacja
Drogitrudnej,dalekiejbardzo–niedaremnej.
otodziśsięzaczynaDrugaEmigracja.
MarianHemar
1
Niemapotrzebypowtarzaćrazjeszczepowielupoprzednikach,
żefundamenteminterpretacyjnymdoświadczeniaemigracjiwkul-
turzepolskiejdwóchminionychstulecipozostajezałożenieoniejako
naturalnejjegociągłości,copozwoliłouznaćowodoświadcze-
nie–byposłużyćsiętusłowamiKarlaDedeciusa1–zaWobciążenie
dziedziczne”(erblicheBelastung),asytuacjękulturypo-
dzielonejwidziećjakostanprzypisanyjejniemaltrwale.Przy
czym,cogodzisiępodkreślić,stanów,uważanysłuszniezadramat
kulturynarodowej,kryłwsobierównieżintencjonalniewyrażane
przekonanie,żetylkodziękiowemuwyodrębnieniusięstrefywolno-
ścizobszaruzniewoleniaocalonateżzostałapodstawowasubstan-
cjapamięcidoświadczeńhistorycznych.Innymisłowy,toemigracja
była,czyteżmiałabyć,nosicielemistrażnikiemautorytetukultury
narodowej,gdywkrajukulturaowapoddanabyładziałaniomrepre-
syjnym.oczywiściemówimytu,zwłaszczajeślichodziowiekXX,
ooczekiwaniu,któreniezawszemusiałoznajdowaćpotwierdzenie.
Jednakżewymuszonywzględamipolitycznymipodziałsprzyjałnie-
wątpliwietakiemuoglądowirzeczy,byuważaćemigracjęzadepozy-
tariuszawartościwkrajuzagrożonychzniszczeniem.Isamaemigra-
cjatakąrolęsobiewyznaczała,cobyło,zarównowwiekuXIX,jak
iXX,jednymzważkichskładnikówmitologizacjiiidealizacjiroli
politycznegowychodźstwa.
TakdobrzeznanesłowaMickiewiczazKsiągnaroduipielgrzym-
stwapolskiego:WBoktosiedziwojczyźnieicierpiniewolę,aby
