Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Zakrzewska,ZwiązekStrzelecki1919-1939,Kraków2007
ISBN:978-83-7587-942-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2007
16
RozdziałI.Podłożenarodowe,społeczneiwychowawcze...
1.GenezaZwiązku
Ruchstrzeleckitosymbolniepodległościowejmyślipolskiej.Reprezentował
ondążeniedowytworzeniapolskiejsiłyzbrojnej1.Myśltworzeniapolskich
oddziałówwojskowychnajszybciejprzyjęłasięirozwinęławGalicji,gdzie
podwpływememigracjiobudziłasięsilnaświadomośćspołecznainarodo-
wawśródmłodzieży.Wynikałotozfaktu,żenajwiększemożliwościnieskrę-
powanegopolitycznegorozwojuistniaływłaśnienatymterenie.Wramach
konstytucyjnegosystemumonarchiiaustriackiej,wprowadzonegow1867r.,
Polacyuzyskalimożliwośćwpływanianalosymonarchiiorazbezpośrednie-
godecydowaniaowielukwestiachdotyczącychżywotnychsprawzaboru
austriackiegowramachtzw.autonomiiGalicji.Galicjastanowiłajedynyob-
szarPolski,naktórymistniałoirozwijałosiępolskieszkolnictwowyższe,
siećszkółśrednichielementarnych.Młodzieżprzesyconąatmosferąpatrio-
tyzmu(bezproblemudostępnebyłylekturyS.Żeromskiego,S.Wyspiań-
skiego)rozpalaławyobraźnianiepodległościowaibudziłachęćczynu2.
Inicjatoramiruchustrzeleckiegobyligłównieczłonkowiewojskowych
kółOrganizacjiBojowej(OB)3,wywodzącysięzPolskiejPartiiSocjalistycz-
nej(PPS)-FrakcjaRewolucyjna(PPS-FR)zJózefemPiłsudskimnaczele4.
1J.Ulrych,Związekstrzeleckidawniejadziś,„Strzelec”1927,nr37,s.4;CAW,ZS,syg.
I.390.1,t.152[bs.].25latpracyZwiązkuStrzeleckiego,s.1.
2W.Lipiński,HistoriaZwiązkuStrzeleckiego,Warszawa1930,s.9;A.Ajnenkiel,Ustrój
politycznyIIRzeczypospolitej[w:]A.Garlicki(red.),ZdziejówDrugiejRzeczypospolitej,
Warszawa1986,s.105,106;A.Garlicki,JózefPiłsudski1867-1935,Warszawa1988,s.74.
3Podczasrewolucji1905r.,którarozgorzaławRosjiiKrólestwiePolskimpoprze-
granejprzezRosjęwojniezJaponią,J.Piłsudskistworzyłwmarcupierwszepo1863r.
polskieoddziaływojskowe,czyliOrganizacjęBojowąPPS.Przeprowadziłprzeszkolenie
wojskowewspecjalniezorganizowanychszkołachwKrakowieiLwowieorazrozwijałak-
cjępropagandowąwśródmłodzieży,byzagwarantowaćideipolskiegoruchuzbrojnego
jaknajwiększąliczbęludzigotowychwkażdejchwilizamienićjąwczyn.Początkowote-
renemdziałaniaOBbyłoKrólestwoPolskie(wlatach1905-1906całyobszarKrólestwa
rozbrzmiewałstrzałamipolskichrewolucjonistów).Pokrwawymstłumieniurewolucji,po
którymzapanowałatyraniamoskiewska,J.Piłsudskiprzeniósłośrodekdziałanianateren
GalicjizcentrumweLwowie.Zob.W.Lipiński,op.cit.,s.16-19;Z.Kijawski,Zdziejów
strzeleckich,„Strzelec”1933,nr53,s.16;CAW,ZS,syg.I.390.1,t.356[bs.].Zbiórmateria-
łówdopróbyorganizacyjnejZwiązkuStrzeleckiego,Lwów1937,s.29;A.Piłsudska,Wspo-
mnienia,Warszawa1989,s.63-67.
4JakpowstałZwiązekStrzelecki,„Strzelec”1933,nr12,s.4;A.Pączek,5000...(Przyczy-
nekdohistoriiruchustrzeleckiegowPolsce),„Strzelec”1937,nr11,s.16;B.Urbankowski,
JózefPiłsudskimarzycielistrateg,Warszawa1997,s.141-143.
