Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Globalizacjaawzrostgospodarczy
39
efektówzewnętrznychnależyzaliczyćzanieczyszczaniesłodkiejwodyorazmórz
ioceanów,degradacjępowierzchniziemi,deforestację.Zakrestejdegradacjiprzed-
stawiatabela2.
Tabela2.WybraneparametryglobalnejdegradacjiśrodowiskawXXw.
Liczbaludnościświata
Wielkośćprodukcjiprzemysłowej
Zużycieenergii
Zanieczyszczeniepowietrza
Emisjadwutlenkuwęgla
Emisjadwutlenkusiarki
Zużyciewody
Połowyrybmorskich
Liczebnośćpopulacjipłetwalabłękitnego
Obszarpóluprawnych
Powierzchnielasów
Wielkość
Czynnikizwielokrotnieniawlatach1890–1990
0,0025(spadeko99,75%)
0,8(spadeko20%)
~5
40
13
17
13
35
4
9
2
Źródło:J.R.McNeill,SomethingNewundertheSun:AnEnvironmentalHistoryofThwentiethCentury,Lon-
don2000,s.360.
Ztabeli2wynika,żepostępujedegradacjaśrodowiskaprzyrodniczegowwyni-
kuintensyfikacjiprocesówgospodarowaniazwiązanychzglobalizacją.Przygląda-
jącsięposzczególnymkategoriom,możnazauważyćnaprzykład,żeczynnikwzro-
stuwydobyciawęglawbadanymokresiewyniósł500,cooznacza,żewydobycie
węglawzrosłoz10mlntonw1850r.do5mldtonw1990r.Rośnierównieżzużycie
hydrosfery,czyliwykorzystaniezasobówwodnychz110km3w1700r.do5190km3
wroku2000.Oznaczatoczynnikwzrostunapoziomie47.
Rośnieteż,jakpokazujądaneumieszczonewtabeli2,obciążeniebiosferyszko-
dliwymisubstancjami.Naprzykładczynnikwzrostudlaemisjiołowiuwynosi189.
Obserwujesięteżrabunkowągospodarkę,jeślichodziowykorzystaniebiosfery.
Wprzypadkupołowurybmorskichwzrósłonz1mlntonw1900r.do74mlnton
przeciętniewlatach1994–1990.
Zdrugiejstronyglobalizacjatotakżeoptymalizacjaprocesugospodarowania,
awięczmniejszanienakładów(równieżśrodowiskowych)naosiągnięcieokreślo-
nychefektów.Wtymsensieglobalizacjamożebyćdlaśrodowiskakorzystna91.Po-
tencjalneśrodowiskowemożliwościizagrożeniawynikającezglobalizacjiprzedsta-
wionowtabeli3.
91
A.Budnikowski,Internacjonalizacjaprocesugospodarowaniaazagrożenieiochronaśrodowiska,[w:]Glo-
balizacjagospodarkiaochronaśrodowiska,podred.A.BudnikowskiegoiM.Cyglera,SGH,Warszawa2002,
s.184-193.
