Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IuveniliaPhilologorumCracoviensium,t.VI
ŹródłaHumanistykiEuropejskiej6
Kraków2013,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego
ISBN978-83-233-3712-6,ISSN2080-5802
PRZEMYSŁAWBIERNAT*
InstytutFilologiiKlasycznejUJ
„Skorotakczynią,czyżniesąstraszni
woczachbogów?”–wędrownispecjaliści
rytualniwoczachautoraDemorbosacro
Wprowadzenie
Wśródpostaci,jakiewprowadzaPlatonnascenęUczty,jestzagadkowakapłan-
kazMantineiDiotyma.WrozmowiezSokratesemobjaśniaonaswojąkoncep-
cjętòδαiμóviov,elementupośredniczącegomiędzyludźmiabogami.Napyta-
nieSokratesaomoce,jakieposiadaδαiμωv,Diotymaodpowiadanastępująco:
Tłumaczyiprzekazujebogomprośby(δεήσεig)iofiaryludzi,aludziompoleceniabo-
gówiodpłatyzaofiarydlanich,wypełniazaśmiejscewśrodkumiędzynimi,skutkiem
czegowszystkotojestjakbynimpowiązanezesobą.Dziękiniemudziałacaławieszczba
(μαvtiκ
ή
)orazumiejętnośćkapłanów(
ή
t
ῶ
v
ἱ
ερέωvtέχvn),związanazarównozofiarami
irytuałami(περìt
ὰ
gBυσίαgκαìtεiεtάg),jakizinkantacjami(t
ὰ
g)orazwszelkimwróże-
niemiczarodziejstwem.Bógzaśniemieszasięzczłowiekiem,leczpoprzezdajmoniona
całeprzebywanierazemirozmowabogówzludźmi,gdyczuwająigdyśpią(202d-203a)1.
Wroku1929,kiedyjeszczentwardy”podziałnamagięireligiętraktowany
byłprzezuczonychjakonaturalnystanrzeczy,HendrikBolkesteinzauważył,
żePlatonwpowyższymfragmenciebynajmniejgonierespektuje2.Obecnie
mamypewność,żewsłowachDiotymyodbijasiępowszechneodczucieGre-
*
E-mail:przemyslaw.biernat@uj.edu.pl.AutorskładaserdecznepodziękowaniaPanudr.
KrzysztofowiBielawskiemuzawnikliwąlekturęartykułuicenneuwagi.
1
Tłumaczeniewłasne.WszystkiepozostałecytatyzPlatonapodajęwtłumaczeniuWła-
dysławaWitwickiego.
2
Zob.Schuddeboom2009:28.Cociekawe,tłumaczenietegomiejscauWitwickiegokoń-
czysięnawyrazietελεtάg:nPrzezniegotrafiadoniebaicałasztukawieszczbiarska,
ito,cokapłanirobią,teofiaryiceremonie”.Nietrudnozgadnąć,żeniejesttoskutek
niedopatrzenia-WitwickiusunąłztekstuPlatonawszystko,comiałoposmakmagii,po-
