Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.TEORIEIPODEJŚCIATEORETYCZNEWYJAŚNIAJĄCEZMIANYPOLITYKI
rzeniem,jeżeliokreślonykandydatidentyfikujesięzewspólnotą,jakątwo-
rzyUE(kwestiatożsamości),orazpodzielawartościinormy,któreimplikują
unijneceleipolityki.Oznaczato,żewarunkiempoparciajest„europejskość”
kandydata,pozytywnenastawieniedoprojektuintegracjieuropejskiejczyteż
wyznawaniezasaddemokracjiirespektowanieprawczłowieka37.Całośćpro-
ponowanejmatrycyteoretycznejznajdujesięwtabeli4.
Teramyteoretycznebyłyużywanepóźniejprzezwielubadaczywcelu
wyjaśnieniapowodówdecyzjioprzyjęciunowychpaństwczłonkowskich
(opróczanalizyzagadnieńzasadywarunkowościwUEorazdemokraty-
zacjiczyeuropeizacjikandydatów).Przykładowo,ChristinaSchneider
wykorzystałaracjonalistycznepodejścieliberalizmumiędzyrządowego,
koncentrującsięnakwestiikonfliktuinegocjacjidotyczącychdystrybucji
kosztówizyskówwynikającychzrozszerzania,odnoszącsięprzytymtak-
żedoteoriiekonomiipolitycznej(m.in.domodeliDrazenaorazPerssona
iTabelliniego,jakrównieżoptymalnościPareto)38.
Jakjużwspomnianowewstępie,tewszystkieteoretycznepracedoty-
czyłyjednakzazwyczajkonkretnej,pojedynczejrundyrozszerzaniaUE,
przedewszystkimtzw.bigbangz2004r.Niestanowiływięcanalizycałe-
goprocesuizmianwnimzachodzących.Symptomatycznejestto,żenawet
jeślinieliczniautorzypodejmowalitematykęzmianypolitykirozszerzania
UE,toczynilitobardziejwwymiarzeempirycznymniżteoretycznymi/lub
ponownieskupialisięnakonkretnejrundzierozszerzaniaUE39.
Wniniejszymrozdzialeautorzamierzaprzedstawićpewnepropozycje
dotyczącepodejśćteoretycznych,któremogąbyćpomocnewwyjaśnieniu
procesurozszerzaniaUEwdługiejperspektywieczasowej-odpierwszego
etapu(latasiedemdziesiąteXXw.),obejmującegoWielkąBrytanię,Irlandię
iDanię,doostatniej,obecnejrundyzudziałemTurcji,państwBałkanów
ZachodnichorazIslandii,zpunktuwidzeniazmianzachodzącychwpolity-
cerozszerzaniaUE.
37F.Schimmelfennig,U.Sedelmeier,TheStudyofEUEnlargement…,op.cit.,s.103-106.
Innibadaczezaproponowalipodobnekoncepcje,np.Sjursenpiszeotrzechtypachargumen-
tacji:pragmatycznej,nadającejpodstawoweznaczenieinteresompaństwUE(odpowiednik
koncepcjiracjonalistycznych),etyczno-politycznejimoralnej,którestawiająnapierwszym
miejscu-odpowiednio-wartościlubprawa(odpowiednikkonstruktywizmu).Zob.H.Sjursen,
EnlargementandtheNatureoftheEUPolity…,op.cit.,s.1-15.
38Szerzejzob.Ch.J.Schneider,Conflict,NegotiationandEuropeanUnionEnlargement,
CambridgeUniversityPress,Cambridge2009.
39Zobnp.M.A.Vachudova,HistoricalInstitutionalism…,op.cit.,s.105-120;G.Pridham,
ChangeandContinuity…,op.cit.,s.446-471;K.Inglis,EvolvingPracticeinEUEnlargement…,
op.cit.,loc.cit.
39
