Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
picznynietworzyiniezużywamateriilubenergii,jedyniejąprzekształca
wwysokąentropię
6.Odnosząctęprawidłowośćdometodocenygospodarowa-
niazasobamiprzyrody,wyznacznikiemjakościocenyjestuwzględnienieczynnika
nieodwracalnościzmian.Chodziwtymobszarzeotakiemetodyocenygospodar-
czejingerencjiwśrodowisko,któreobokkryteriówracjonalnościindywidualnej
uwzględniająbilansefektówspołecznych,bilansbieżącyorazskutkinaprzy-
szłość.Powstająwzwiązkuztymważnepytaniaodotychczasowąracjonalność
wykorzystywaniazasobówwsferzewytwórczejorazpytanieważniejsze:wjaki
sposóbwypracowaćmechanizmwielookresowejoptymalizacjikorzystaniazza-
sobów,jakietomaimplikacjedladziałalnościinwestycyjnejisposobówoceny
jejracjonalnościiefektywności.
Kategorieracjonalnościiefektywności,chociażściślezesobązwiązane,nie
sątożsame.Racjonalnośćdotyczysamejdecyzjiekonomicznegowyboru,efek-
tywnośćzaśdotyczyskutków,rezultatówowejdecyzji.Ocenyracjonalnościsą
bardziejkompleksowe,bowiemoceniająokreślonyprocesnietylkojakowyod-
rębnionąiautonomicznącałość,aleuwzględniajątakżeszerszyaspektwpostaci,
np.efektywnościogólnogospodarczej.Jesttoszczególniewidoczneprzyanali-
zieprocesówinwestycyjnychwobszarzewykorzystywaniazasobówśrodowiska
przyrodniczego.Wtakimprzypadkukompleksowośćocenypoleganadoprowa-
dzeniudozbieżnościkryteriówmikroekonomicznejefektywnościzkryteriami
makroekonomicznejracjonalności,któraniemożewindywidualnychocenach
pomijaćaspektuograniczonościwalorówśrodowiskaprzyrodniczego.
Zadanietoniejestmetodycznieproste.Niejestłatwakonstrukcjatakiego
rachunkuanijegopraktycznaweryfikacja.Pozaproblemempraktycznejaplika-
cyjnościmetodtrzebazauważyćjeszczejedenaspekt.Chodziowarstwęmeto-
dycznąszacowaniaefektywnościinwestycji.Powstajepotrzebapewnejintegracji
dotychczasowegodorobkumetodykocenyprojektówinwestycyjnychzpostula-
tamiwłączaniadorachunkuaspektówdynamizmu,rozumianegojakopostulat
ocenyzintegrowanej,wielookresowej,zuwzględnieniemtychpotencjalnych
zmian,jakiemożeprzynieśćczasizmienioneotoczenie.Wdotychczasowych
ujęciachzwłaszczaaspektprawidłowegodoborunarzędziszacowaniaefektyw-
nościprojektówjestmniejzauważany,nawetjeślizmianymiałybycharakterko-
rzystnydlainwestora.
Uogólnieniemrachunkuefektywności,jakonarzędziowegopodejściado
wartościowaniaprocesówprodukcyjnych,jestkompleksowaocenaracjonalności
gospodarowania.Ztegoteżwynika,żepomiędzykategoriąefektywnościira-
cjonalnościistniejefunkcjonalnyzwiązek.Ujęcieefektywnościowekoncentruje
siębardziejnapojedynczymprzedsięwzięciu,ujęcieodstronyracjonalnościjest
6N.Georgescu-Roegen:Op.cit.,s.239.
22