Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozwójspołeczno-gospodarczy…
9
rozmaitemiary,któreopróczzaletmająliczneniedostatkiutrudniająceporówny-
walnośćwczasieiwprzestrzeni.
Wśródsyntetycznychmiernikówrozwojugospodarczegowymieniasię:PKB
(produktkrajowybrutto),PNB(produktnarodowybrutto),szczególniewujęciu
najednegomieszkańca,miernikdobrobytuekonomicznego–MEW(measureof
economicwelfare)iwskaźnikrozwojucywilizacyjnego–HDI(humandevelop-
mentindex)[Podstawy…2004].Ograniczoneramyniniejszegoartykułupowo-
dują,żewymienionemiernikirozwojugospodarczegoniebędątutajszerzej
omówione.
3.2.Determinantywzrostugospodarczegowmodelachteoretycznych
Wteoriiekonomiifunkcjonujądwagłównepodejściadoproblematykiczyn-
nikówokreślającychwzrostgospodarczy,wynikającezodmiennychzałożeńmeto-
dologicznych,amianowicie:klasyczneikeynesowskie.Opisująonegospodarki
funkcjonującewodmiennychwarunkachiwróżnychhoryzontachczasowych.
Wedługujęciaklasycznego,zwanegotakżepodażowym,procespomnażania
produkcjijestrezultatemzastosowaniaodpowiedniejkombinacjiczynników
produkcji,tj.:pracy,kapitału,ziemiiwiedzy,któresąprzetwarzanewokreślony
strumieńdóbr.Gospodarkajestopisywanaprzyzałożeniudostępnychzasobów
wdługimokresie.Wówczaswielkośćfaktycznegodochodunarodowegojest
określanaprzezrozmiarynakładówposzczególnychczynnikówiefektywność
ichwykorzystania.Wujęciuhistorycznym,począwszyodA.Smitha,czynnikami
tworzącymiwartośćbyłypraca,kapitałiziemia.Czynnikite,zewzględunaich
rolęwkształtowaniupoziomuwzrostugospodarczego,sąokreślanemianem
zasobówtradycyjnychlubilościowych.
Podejściekeynesowskiezasiłęsprawcząwzrostuprodukcjiuznajezagrego-
wanypopyt,analizującgospodarkęwwarunkachniepełnegowykorzystania
czynnikówprodukcji,awięcwkrótkimokresie.Popyttenjestsumąwydatków
konsumpcyjnych,inwestycyjnych,rządowychorazeksportunettoitojegowiel-
kośćokreślarozmiarydochodunarodowego.WmodeluM.Keynesazałożono
istnieniepewnychwielkościdanychdotyczącychzasobuzdolnościwytwórczych,
amniejszylubwiększystopieńichwykorzystaniajestwyjaśnianyzapomocą
badaniazależnościprzyczynowo-skutkowychmiędzyzmiennymizależnymi
iniezależnymi.Wśródtychpierwszychwyróżnionopsychologicznąskłonnośćdo
konsumpcji,krańcowąrentownośćkapitałuistopęprocentową.Oddziałująonena
zmiennezależne,tj.konsumpcję,oszczędnościiinwestycje,kreująceefektywny
popyt,awięcdeterminującezkoleipoziomdochodunarodowegoizatrudnienia.
Wątpliwościcodoograniczeńmożliwościwydatkowania(awięcrozmiarów
globalnegopopytu)zestronywcześniejosiągniętychdochodów(czyliglobalnej
