Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nierównościwzdrowiuwUniiEuropejskiej
WczasiespotkaniaMarkosKyprianou,unijnyKo-
kobietniżwśródmężczyzn.Różnicedotyczyłyzgonów
misarzds.Zdrowia,wskazałnegatywneekonomiczne
zróżnychprzyczyn.Wynikałyześredniegooczekiwane-
następstwanierównościwzdrowiu,aPatriciaHewitt,
gotrwaniażycia,większegodlamężczyzn,mniejszego
brytyjskaMinisterZdrowia,mówiłaopriorytetowym
dlakobiet.
znaczeniuprogramówzmierzającychdorozwiązania
Ogólnie,potwierdzono,żepoziomyumieralności
tegoproblemu.Jeśliakceptujesięzasadęsprawiedli-
byływyższewśródprzedstawicieligruplokującychsię
wościspołecznej,nierównościwzdrowiuniemogąbyć
niżejwhierarchiachspołecznych.Dostrzeżonejużwie-
tolerowane.JohnMartinzOECDzwracałuwagęnatrud-
lelattemuimierzonejakonierównościwzględne,mają
nościwprzerwaniukumulującegosięcykludeprywacji
powszechnietendencjędopowiększaniasię(różnice
iniemożnośćpoprawystanuzdrowiagrupnajbardziej
względnepowinnybyćodróżnianeodróżnicbezwzględ-
upośledzonychbezpoprawyichsytuacjimaterialnej44.
nych,takichjakróżnicedługościoczekiwanegotrwania
Wewnioskachkońcowychwskazanonajważniejsze
życia).Dotyczytotakżezwiększaniasiędystansumię-
problemyorazodpowiednieaktywności,którenależy
dzydługościąoczekiwanegotrwaniażyciawśródosób
podjąć,abyjerozwiązać(TabelaII).
owyższyminiższympoziomiewykształcenia–jako
jednejzcharakterystykpołożeniaspołecznego.Mimo
Racjonalnapolitykaisensownapraktyka
żeprzeciętnewartościwskaźnikaumieralnościniemow-
Znaczeniepoziomulokalnego–regionyimiasta
lątzmniejszałysięwewszystkichkrajach–wEuropie
Poprawainformacjinatematnierównościwzdrowiu
sytuacjaulegałapoprawie–różnicemiędzywartością
Badaniaproblemunierównościwzdrowiu
wskaźnikówumieralnościdziecirodzicówznajdują-
cychsięwgorszejsytuacjispołecznejiwrodzinach,
Przeciwdziałaniepaleniutytoniuinadużywaniualkoholu
wktórychrodziceznajdowalisięwbardziejkorzystnym
Właściweodżywianie
położeniu,sięniezmniejszały.Siłazwiązkówbyłana-
Mechanizmyangażowaniakonsumentów
tomiastzróżnicowanageograficznie.Zależnośćmiędzy
Organizacjepozarządoweistowarzyszeniazdrowiapublicznego
częstszymizgonamiiniższympoziomemwykształcenia
byłasilniejpotwierdzonawkrajachEuropyPółnocnej,
TabelaII.Kierunkidziałańsprzyjającychzmniejszaniunierów-
asłabiejwkrajachEuropyPołudniowej.Podobniepłeć
nościwzdrowiu.
wpływałanasiłęzależnościczęstościzgonówzpowo-
Źródło:UKPresidencyoftheEuropeanUnion,messagesfrom
dusamobójstwodpozycjispołecznej.Uwarunkowania
thehealthinequalitiessummit,http://www.dh.gov.uk/prod_con-
zgonówztegopowodu–wyraźnedlamężczyzn–nie
sum_dh/groups/dh_digitalassets/@dh/@en/documents/digita-
występowaływśródkobiet.
lasset/dh_4125227.pdf.
Przypadkiwystępowaniachoróbsączęstszewśród
osóbnależącychdogrup,którychczłonkowiemająniż-
PóźniejszeinicjatywypodejmowaneprzezUE
szypoziomwykształcenia,wykonujągorsząpracęimają
wznacznymstopniukoncentrowałysięnawymienio-
niższedochodyaniżeliwśródosóbnależącychdogrup
nychzagadnieniach.
mającychodmiennecechy.Łącznewystępowanieróżnic
Jakopierwszyrezultatbrytyjskiejinicjatywyzostał
wpoziomachumieralnościiróżnicwpoziomachcho-
przedstawionynapoczątku2005rokuraport,zrealizo-
robowościpociągałozasobądużeróżnicewskaźników
wanywramacheuropejskiegoprojektudotyczącegoroz-
oczekiwanegotrwaniażyciawdobrymzdrowiupomię-
wiązywaniaproblemównierównościwzdrowiu45.Zgod-
dzyróżnymigrupamispołecznymi.
niezdeklaracjąwopracowaniuprzedstawiano,wsposób
Kiedystosowanonarzędziesłużącesamooceniestanu
możliwiesystematyczny,przeglądinformacjidostępnych
zdrowia,niskieocenybyłydeklarowaneznacznieczęś-
napodstawieanalizydanychiwynikówbadańnatemat
ciejprzezosobynależącedoniższychklasspołecznych.
nierównościwzdrowiuwkrajacheuropejskich.Wyróż-
Długośćoczekiwanegotrwaniażyciawdobrymzdro-
nionokilkawymiarównierówności,któremiałysłużyć
wiubyławiększawśródprzedstawicieliklaswyższych.
porządkowaniumateriału:różniceumieralnościijej
Oznaczałoto,żeosobyoniższymstatusiespołecznym
przyczyny,różnicewskaźnikówchorobowości,różnice
żyłykrócej,aletakżeżeznacznaczęśćichżyciaprze-
wsamooceniestanuzdrowia.Jednocześniebranopod
biegławstanieograniczonegozdrowialubograniczonej
uwagękategorięspołeczną–klasę–iróżnejejaspekty:
sprawności.Osobynależącedoklasniższychczęściej
wykształcenie,dochody,wykonywanąpracę.Stwier-
deklarowaływystępowaniechoróbprzewlekłychniż
dzono,żewystępowanieróżnicwumieralnościbyło
osobyreprezentującewyższepozycje.Rodzicenależący
powszechne.Wewszystkichkrajach,wktórychrejestro-
doniższychklasprzekazywaliswoimdzieciomwiększą
wanodaneozgonach,poziomyumieralnościwgrupach,
liczbęchoróbprzewlekłych.Częstoosobyzwyższym
którychczłonkowiemieliniższewykształcenie,wyko-
poziomemwykształceniabyłyo1–3cmwyższeniżoso-
nywaligorsząpracęimieliniższedochody,byływyższe.
bybeztakiegowykształcenia.
Różnicetewystępowaływewszystkichprzedziałach
Wraporciestwierdzono,żewostatnichlatachdo-
wiekowych;ujawniałysięjużwewczesnymdzieciństwie
konałsięwyraźnypostępwposzukiwaniuwyjaśnienia
itrwałydopóźnejstarości.Jednakwpóźnychfazach
przyczynprowadzącychdopowstawanianierówności
życiawystępowałyzwyklezmniejsząintensywnością
wzdrowiu.Niepotwierdzonohipotezyniekorzystnej
niżwmłodości.Dałysięzaobserwowaćuprzedstawi-
selekcji,aprzyczynyupatrywanogłówniewoddziały-
cieliobydwupłci,choćzasadniczobyłymniejszewśród
waniuikumulowaniusięniekorzystnychczynników–
12
ZeszytyNaukoweOchronyZdrowia.ZdrowiePubliczneiZarządzanie
