Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Przyczynychoróbzwiązanychześrodowiskiemzbudowanym
25
Stresorysąprzyczynąchoróbisąwynikiemm.in.ukształtowaniaprzestrzennego
iśrodowiskazbudowanego,wktórymżyjemy.Złożonośćzagadnienia,jakimjeststres
urbanistyczny,poleganabrakumożliwościodseparowaniaaspektówsocjologicznych
orazpsychologicznych.Wpływstresunazdrowiejestrozległy;jegoskutkiemmogą
byćzarównochorobypsychiczne,zaburzeniasnu,jakicukrzycaczyotyłość.Może
powodowaćastmę,nowotwory,chorobyautoimmunologiczneoraznadciśnienie,cho-
robyserca,chorobywieńcowe.Uszkadzachromosomyizmieniaekspresjęgenów5,
zwiększapodatnośćnainfekcje.
2.1.2.Środowiskozbudowaneadługośćżycia
Środowiskozbudowanewpływanadługośćnaszegożycia,cowięcej,dzielnica,wktó-
rejmieszkamy,możeoddziaływaćnaprocesstarzeniasię.Processtarzeniasięzależny
jestoddziałaniagenóworazwpływuotoczenianaorganizm6,wkontekścieurbanistyki
zaśjestzmniejszeniemzdolnościdoodpowiedzinastresśrodowiskowy.Objawiasię
pojawieniemnieodwracalnychuszkodzeńwewnątrzkomórkowych,przerastających
zdolnościorganizmudosamonaprawy7.Obrazowymprzykłademwpływuśrodowiska
naorganizmjeststarzeniesięskórywwynikudziałaniapromienisłonecznychczy
teżstarzeniesiępłuczasprawątoksynzawartychwzanieczyszczonympowietrzulub
dymiepapierosowym.Wdużymskrócie-starzeniesiętonaturalneprocesy,podczas
którychspadaaktywnośćkomórekorganizmuinastępujepowolnyzanikprocesówre-
generacyjnych.Możebyćrównieżwynikiemtzw.kumulacjibłędów.Teoriakumulacji
błędówwinązaprocesstarzeniasięobarczanegatywnywpływśrodowiskazbudowa-
nego.Czynnikimutagennepowodująbłędywkopiowaniugenów,którekumulująsię
przezprzenoszeniedokolejnychpokoleńkomórek.Wpewnymmomencieodsetek
błędówprzekraczapewienpoziomiorganizmniepotraichjużnaprawić,coprowadzi
dośmierci8.ZdrowaUrbanistykamazazadanieidentykacjęorazeliminacjęowych
mutagennychczynnikówśrodowiskowych.
Gerontologiaurbanistyczna
naukaoprocesachstarzeniasięczłowiekawśrodowiskuzbudowanym.
Jeślichodziowykreszamieszczonynarysunku2.3,badaniapokazałyrównież,że
istotnywpływnaprocesstarzeniasięmająmiejscezamieszkaniaipoziomaktywności
5Tamże.
6https://pl.wikipedia.org/wiki/Proces-starzenia-si%C4%99(dostęp:2.02.2023).
7Tamże.
8Tamże.