Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
średnimpowodemuwięzieniabyłowykryciekontaktówzro-
syjskimidekabrystami.WyrokskazującyMoszyńskiegona
12latprzymusowegoosiedleniawTobolskuwydanyw1829
rokucałkowiciezmieniłjegosytuacjęmaterialnąirodzinną.
Położyłkresperspektywom,jakieotworzyłysięprzednimpo
otrzymaniumajątku,któryodziedziczyłpodalekimkrewnym
FryderykuMoszyńskim.FortunęPiotraMoszyńskiegojako
właścicielaszeregukluczynaWołyniu,iPodolu,magazy-
nówwOdessieiMohylewieorazkopalnimiedziwSaksonii,
szacowanowówczasnaokoło30milionówzłp.Pozbawienie
wolnościwokresienajwiększejaktywnościżyciowejmiędzy
dwudziestymszóstym,aczterdziestymrokiemżyciabyłonie
tylkofiaskiemmarzeńoniepodległości,alerównieżprzyczy-
dalszychosobistychtragedii.Moszyńskiutraciłformalnie
swójogromnymajątek,któryprzejęłapo„cywilniezmarłym”
ojcu,córkaJózefa.Długanieobecnośćmężaiojcaspowodowa-
łarozkładżyciarodzinnego;wczasiejegopobytunazesłaniu
rozwiodłasięznimżonaJoannazMoszyńskichMoszyńska.
Niebyłytojedynenieszczęścia,jakiegospotkały.Wielkim
dramatemwjegożyciubyłaśmierćnajstarszegosynaEma-
nuelawpowstaniustyczniowymoraz„nerwowachoroba”dru-
giejżony,AnnyzMalinowskichMoszyńskiej,którąpoślubił
w1839rokuwKijowie.Loszesłańcaorazśmierćsyna,które-
muprzekazałswojegłębokiezaangażowaniewsprawykraju,
nadawałyjegożyciuponadindywidualnywymiarbyłuoso-
bieniemtragicznegolosuPolakapatrioty.
Atmosferędomowądobrzeokreślarównieżrodzinnauro-
czystośćjakąbyłchrzestEmanuela.Otóż:„nadwóchskrzyżo-
wanychsztandarachkościuszkowskichtrzymałogodochrztu
dwóchgenerałówwojskpolskich:spadkobiercanaczelnika
FranciszekPaszkowskiibliskozaprzyjaźnionyzojcemIgna-
cyPrądzyński”2.Któżmógłprzewidzieć,żeżycie,któretak
patriotyczniewitano,niemniejpatriotycznie,leczitragicznie
sięzakończywpowstaniustyczniowym:„Wtychdniachpo-
gromówPiotrMoszyńskiszukałciałapoległegosyna.Według
relacjicórki,około19–20lutegobyłwpogorzeliskachMie-
chowaioglądałwykopanykołocmentarzawielkidół,wktó-
2IgnacyPrądzyńskibyłdzierżawcąwmajątkuMoszyńskich.Ichzna-
jomośćdatujesięodwspólnegopobytuwwięzieniuwlatach1826–1828.