Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zasadyprawauchodzązkoleizanormypodważalne,wzruszalne(ang.defe-
asible,primafacie).Wpracytejprzezndefeasibility”rozumiesiętęwłaściwość
normy,wedlektórejpomimospełnieniajejhipotezy,jejdyspozycjamożeniebyć
wogólezastosowanaalbotylkoczęściowouczynisięjejzadość.Powodem
zablokowaniaautomatyzmuwsprzężeniunaliniihipoteza-dyspozycjadanej
normysąpojawiającesięnagruncierozpatrywanegoprzypadkudodatkoweargu-
menty(dodatkoweinformacje),najczęściejzespolonezinnyminormami.Możesię
więcokazać,żewtejsamejsprawiezastosowanieznajdujeinnazasada/zasadyito
ona/onewwynikuprocesuważeniauzyskająpierwszeństwowokreśleniutreści
decyzjistosowaniaprawa
57.Pomimozatemzaistnieniaokolicznościzawierają-
cychsięwhipotezie,zasadaniebędziewyznaczaćfinalnegorozstrzygnięciada-
negokazusu
58.
Terminaminpodważalność”inniekonkluzywność”zwykleoperujesięzamien-
nie,choćniekonkluzywnośćzasadmożnaodczytywaćtakżewinnymwymiarze,
aniżeliodstępstwooduwzględnieniadyspozycjinormy,którejhipotezazostała
spełniona.Mianowicie,pojęciekonkluzywnościiniekonkluzywnościjestadekwat-
nedoukazaniarolikażdegozdwóchrodzajównormprawnychwdeterminowaniu
rezultatuprocesudecyzyjnego.Konkluzywnośćregułypoleganatym,iżbardziej
lubmniejeksplikatywniewyznaczaonawzorzecwymaganegozachowania.Jeżeli
więcznajdujewsprawiezastosowanie,tonapodstawiejejtreścimożnaokreślić,
jakpowinienzachowaćsięadresatizweryfikować,czywrzeczywistościjegopo-
stępowaniebyłozgodneztymwymaganymwzorcem.Tymsamympoprzezzesta-
wienieokolicznościstanufaktycznegoireguływsposóbrelatywnieprostyorgan
władzypublicznejmożeprzejśćdoustalaniarozstrzygnięciapoddawanejrozpo-
znaniusprawy.
Zasadyprawaprzeciwnie,nieimplikująquasi-automatycznegokorzystania
zwyznaczonychprzeznieprawnychkonsekwencjiwsprawach,wktórychnormy
tesąrelewantne.Niejesttowogólemożliwe,gdyżwDworkinowskiejcharaktery-
stycedyspozycjazasadyprawanietyleformułujekompletnerozstrzygnięciegotowe
dospożytkowaniaprzezorgandecyzyjny,codopierodostarczaargumentówdo
określeniategorozstrzygnięcia.Zasada,wskazującwyłączniekierunekargumentacji,
sterujeogólnieprocesemdochodzeniadotreściostatecznejdecyzji.Konstatacja,że
wdanejsprawiespełnionohipotezękonkretnejzasadyrodzijedyniekonieczność
wzięciapoduwagęprzezorganstosowaniaprawapowiązanychztązasadąracji
argumentacyjnych.
57ZadopuszczalnościąważeniawnawiązaniudozasadopowiadasięteżJ.Stone,FromPrinci-
plestoPrinciples,TheLawQuarterlyReview1981,vol.97,s.224-253.
58Zob.C.Bäcker,Rules,Principles,andDefeasibility,(w:)OntheNatureofLegalPrinciples,
red.M.Borowski,ARSP2010,nr119,s.79-92;H.Prakken,G.Sartor,Thethreefacesofdefeasibil-
ityinthelaw,RatioJuris2004,vol.17,nr1,s.118-139;G.Sartor,DefeasibilityinLegalReasoning,
(w:)InformaticsandtheFoundationsofLegalReasoning,red.Z.Bankowski,I.White,U.Hahn,
Dordrecht-Boston1995,s.119-158.
32
