Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI
działaniepodmiotówwładzypublicznejiorganizacjispołecznych(społeczeń-
stwoobywatelskie)–comożnaokreślićjakopartnerstwopubliczno-społeczne.
Wkonsekwencjioznaczato,żeorganizacjespołeczne(pozarządowe)tworzą
trzecisektorwspółczesnegoładuspołecznego.
Kolejnąważnąkwestiąjestumiędzynarodowienieiglobalizacjaszereguzja-
wiskgospodarczych,politycznychispołecznych.Prowadzitodopojawiania
sięponadnarodowychiglobalnychformorganizacjigospodarczych,społecz-
nychipolitycznychorazprzejmowaniaprzeznieczęścitradycyjnychuprawnień
ikompetencjipaństwanarodowego.Globalizacjagospodarkistajesięprzytym
wyzwaniemdlaformującychsiępodmiotówiinstytucjipolitycznychispołecz-
nych,którewjakiejśmierzemogłybysterowaćprocesemglobalnejwspółzależ-
nościgospodarczej(Metcalfe:2000).Tymsamym,przedmiotemzainteresowania
stająsięglobalnedobrapubliczne.
Stopniowozmieniasięteżorganizacjapaństwanaszczeblucentralnym,pogłę-
biasiębowiemprocespodziałuwładzy,którywychodzipozamonteskiuszowski
schemat:legislatywa,egzekutywaijudykatura.Jednymznowychprzejawów
tegoprocesujestautonomizacjafunkcjibankucentralnegoiwyodrębnieniepoli-
tykimonetarnejwobszarzepolitykigospodarczej.Rodzitooczywiścieproblem
koordynacjidziałańautonomizującychsięorganówpaństwa.
Wymienionewyżejprocesy,kształtującewspółczesnyładspołeczny,zasad-
niczozmieniająorganizacjęifunkcjonowaniepaństwa.Wwynikudługotrwa-
łejdecentralizacjiidekoncentracjiprzeobrażasięonozformycentralistycznej
imonolitycznejwzdecentrowanąizdywersyfikowaną,zestrukturyhierarchicz-
nej–wpoliarchiczną.
Zmianywfunkcjonowaniuiorganizacjipaństwawynikająnietylkozezmian,
jakiezaszływjegootoczeniu,alesątakżeskutkiemdostrzeżeniasłabościwebe-
rowskiegomodeluadministracjipublicznej.Pomyślanyjakoalternatywadlakla-
sowejkoncepcjipaństwa,wpraktycenieprowadził(iniemógłprowadzić)do
stworzeniabezstronnejadministracjipublicznej.Przeciwnie,doktryna„idealnej
biurokracji”sprzyjaładominacjiwstrukturachpaństwazorganizowanychgrup
interesu,wśródktórychjednąznajsilniejszychokazujesięsamabiurokracja.
Wielenegatywnychzjawiskzwiązanychzdziałalnościąpaństwapoddajesię
wliteraturzekrytycznejanaliziepodogólnymhasłem„niezdolnościpaństwa
dorządzenia”(ungovernability).Sytuację„niezdolnościpaństwadorządzenia”
powodująróżneczynniki,m.in.:ogólnyspadekakceptacjidlaprzywództwapoli-
tycznego,wzrostpolitycznegoradykalizmu,osłabieniepozycjitradycyjnychpar-
tiipolitycznych,rozwójnowychruchówspołecznych,narastaniezróżnicowania
społecznegoispołecznychnapięć,wzrostprzestępczościizwiązanaztymrepry-
watyzacjaśrodkówbezpieczeństwa,kryzyspaństwaopiekuńczego(Kooiman
1993b,Peters1996).Możnawyróżnićdwazasadniczewymiaryniezdolności
państwadorządzenia.Pierwszyodnosisiędokwestiilegitymizacjiwładzy,drugi
natomiastdomożliwościrealizacjiprzezpaństwopolitykpublicznych.Wskazany
