Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałII.Prawoakonfikt
iskazujewdłuższejperspektywienaprzegranąwkonfrontacjize
zbiorowościamiczyspołecznościami,któresąwstaniewypracować
bardziejrozbudowaneregułyrozstrzyganiakonfliktów,uwzględ-
niającepotrzebynietylkosilniejszego,aletakżesłabszego,aconaj-
ważniejsze-całejzbiorowościlZlogicznegopunktuwidzeniana
pewnymetapierozwojuspołeczeństwamusząsięwięcpojawićco
najmniejdwienastępczemożliwościreakcjinakonfliktipotrzebę
określeniaregułjegorozstrzygania:
(a)uznanieregułydominacjiistagnacjarozwojuspołeczeństwa
albo;
(b)modyfikacjatejregułyzewzględunaokreślonewartości(reguły
następcze)l
Odpowiedziąnapotrzebęmodyfikacjiregułydominacjijesttwo-
rzeniekolejnychbardziejzłożonychreguł(regułnastępczych),
odzwierciedlającychpotrzebyspołeczeństwawzakresierozstrzy-
ganiakonfliktówlIchpowstanieiutrwaleniewiążesięzpowsta-
niemzbioruregułpostępowaniapowszechniewiążącychczłonków
społeczności,awięcprawajakonarzędziaspołecznegoporządko-
waniaspołeczeństwal
Prawojestzatemspołecznymzbioremreguł.Wtymznaczeniu
powiemywięc,żeprawojakoelementewolucjispołeczeństwa
stanowiwłaśnienarzędziespołecznesłużącemodyfikacjireguły
pierwotnej6lTymsamymprawojestbezpośredniozwiązanezcelem,
jakiemusłużylJakkolwiekjegoewolucjawostatnichdekadachXX
inapoczątkuXXIwiekuwykazujecechyodrywaniasięodrealizacji
celów,októrymmówimy,tojednakdorozstrzyganiakonfliktów
orazzapobieganiaimsprowadzasięistotaprawaijegorolawspo-
łeczeństwiel
6ZoblHlKelsen,Czystateorjaprawa(Metodaipojęciazasadnicze),
tłumlTlPrzeorski,Warszawa1934,sl23,któryuznaje,żeprawonależynpojmować
tylkojakospecyficznątechnikęspołecznejorganizacji,ujętąwokreśleniu:pożą-
danystanspołecznyzapewnionyjestlubnależygozapewnićprzezto,żezludzkim
zachowaniemstanowiącemprzeciwieństwotegoż(pożądanego)stanu,wiążesięakt
przymusu,jakoskutek(tjlprzymusowepozbawieniejakiegośdobra,jakżycia,wol-
ności,wartościmajątkowejitpl”l
