Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
WSTĘP
Gdyniejestwymyślamystratyenergii,abystałośćtejsumyuratować.Aletoznowu
komplikujeopis.Grazdajesięniemiećkońca,amyszukamykompromisu:między
prostotą,jasnością,przewidywalnością,dokładnościąteoriiitrafnościąprze-
widywań.
Zasadaporządkowaniaświata,wychwytywaniapewnychregularnościzja-
wiskdotyczyteżwysiłkufizycznego,sportu,kształtowaniaadaptacjiwysiłkowej.
DawnotemuwstarożytnychigrzyskacholimpiadstartowalipoprostuDnajlepsi”.
Niktsięniezastanawiał,bądźjeślisięzastanawiał,toniemiałodpowiednich
przyrządów,nadpomiaremwielkościreakcjifizjologicznychiskądwynikały
różnicewmożliwościachwysiłkowychpomiędzyzawodnikami.Wgręwchodziła
oczywiściekomponentajakiegośDtreningu”niebyłtojednaktreningwdzisiej-
szymrozumieniutegosłowa.DopieronapoczątkuXXwiekuzaczętosięintere-
sowaćreakcjąfizjologicznąnawysiłekfizyczny.Nowebadaniaprzynosiłykolejne
odkryciazwiązanezwpływemwysiłkunaorganizmczłowieka.Zauważano
pewneparametry,jaknp.wielkośćmaksymalnegopoborutlenu,wielkośćzakwa-
szeniaporóżnegorodzajuwysiłkach.Jeślibadanisportowcycharakteryzowalisię
wysokimpoboremtlenu,tozaczętowymyślaćsposobyzwiększaniamożliwości
tlenowychorganizmuitd.Machinazwiększaniawydolnościfizycznejczłowieka,
rozwijaniajejróżnychaspektów,ruszyła.Wcałejhistoriibadańfizjologicznych
nadwysiłkiemfizycznym,zwłaszczawodniesieniudosportu,byłyimomenty,
kiedyodkrywano,wydawaćbysięmogło,elementy,procesynieistotne.Zpoczątku
lekceważone,zczasemdziękimożliwościompomiarowymprzyrządówowiększej
czułościzaczynanojewykorzystywaćwopisiezjawiskiichporządkowaniu.Pro-
blemtenmógłdotyczyćm.in.pomiarurytmuruchów.
Znaczenierytmuwżyciuczłowiekabyłoznanedużowcześniej,niżrozpoczęły
siębadaniafizjologicznenadwysiłkiemfizycznym.Niebyłojednakmożliwości
ocenywpływurytmu,zdolnościjegoutrzymanianareakcjefizjologiczne.Wla-
tach50.XXwiekurozpoczęłysiępierwszebadaniadotyczącerytmuwwysiłku
fizycznym,cowdużejmierzebyłozwiązanezpojawieniemsięcykloergometrów,
dającychmożliwośćokreśleniaczasupojedynczegoobrotu.Jegoznaczeniedla
możliwościwykonaniawysiłkuzaczętoanalizowaćwlatach70.Obecnienajczęściej
doocenywpływurytmuruchów(jegowielkości,stałościbądźzmienności)na
reakcjęfizjologicznąorganizmuwykorzystujesięsymulacjęjazdynarowerze
wpracynacykloergometrze.
Zewzględunawzrostzainteresowaniajazdąnarowerzeciekawawydajesię
charakterystykawielkościicharakterureakcjikrążeniowo-oddechowejnawysiłki
oróżnejintensywnościzwykorzystaniemtejformyruchu.Problemtenjestszeroko
badanyukolarzy(Takano1988;ChavarreniCalbet1999;Luciaiwsp.2001;Føss
iHallén2004)wróżnychaspektach.Analizyzwiązaneztymtematemdotyczą
albowielkościreakcjifizjologicznejnawysiłkimaksymalnewykonywanezdo-
wolnączęstotliwościąobrotów(freelychosencadenceFCC)(Takano1988;
FøssiHallén2004),alboporównańpomiędzyreakcjąnawysiłekmaksymalny
wykonywanyzFCCireakcjąnawysiłekzczęstotliwościąnarzuconąwiększą
i/lubmniejsząwzględemFCC(Nielseniwsp.2004;FøssiHallén2005),albo
reakcjinawysiłkidługie1–4-godzinne(SarreiLepers2005;Argentiniwsp.2006).