Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
20PogodaiklimatZalewuWiślanego
WykorzystywanaprzezIntergovernmentalPanelforClimateChange(IPCC)
takzwanaklasyfikacjabioklimatyczna,opartanaanaliziedwudziestuzmiennych
charakteryzującychśrodowiskonaturalneEuropy(Metzgeriin.,2005),umiesz-
czaobszarwokółZalewuWiślanegonapograniczustrefyklimatukontynental-
nego(obejmującegom.in.większośćobszarówśrodkowejEuropy)ipółnocnego
(charakterystycznegom.in.dlaSkandynawiiizachodniejRosji).Podobniejak
wwieluinnychczęściachEuropy,naobszarzetymodlat80.XXwiekuobserwo-
wanyjestdodatnitrendtemperaturypowietrza,zwłaszczawsezoniezimowym
(EEA,2012).Ztrendemtymzwiązanejestczęstszewystępowanieekstremal-
nychzjawiskpogodowychlatem(np.faleupałów,okresysuszy)orazichrzadsze
występowaniezimą(okresybardzosilnegomrozu).PrognozyIPCCwskazują
naistotnestatystyczniezmianyczęstościwystępowaniaintensywnychopadów
(>1mm/dzień)naterenachpółnocno-wschodniejPolskizarównowsezonie
letnim,jakizimowym(nawetpowyżej15%wlatach2071-2100wporównaniu
ztrzydziestoleciem1971-2000;Kovatsiin.,2014).Trendycyrkulacjiatmosfe-
rycznejorazśrednichprędkościwiatrusątrudniejszewinterpretacjizpowodu
znacznychróżnicpomiędzywynikamiróżnychmodeli.Niemniejwiększość
modeliprzewidujenieznacznywzrostekstremalnychprędkościwiatruzimąna
terenieEuropyśrodkowejipółnocnej.Pamiętaćjednaknależy,żesątotrendy
ocharakterzeregionalnym,któremogąbyćznaczącomodyfikowaneprzezcały
szeregczynnikówlokalnych.
Stopień,wjakimpogodawynikającazcyrkulacjiwielkoskalowejjestmodyfi-
kowanaw(sub)mezoskali,zależyprzedewszystkimodintensywnościtejpierw-
szej,awięcodprędkościwiatruzwiązanegozgradientamiciśnieniawskali
synoptycznej.Jeżelisąoneznaczne,majądecydującywpływnapogodę;wspo-
kojniejszychwarunkachczynnikilokalnemogądominowaćnadsynoptycznymi.
DoefektówzwiązanychzpołożeniemZalewuWiślanegowstrefiebrzego-
wejnależyistotnywpływadwekcjimaspowietrzaoróżnychwłaściwościach
wzależnościodkierunkuwiatruoraz-jakzostanieopisanewpodrozdziale
2.2-stosunkowoznacznedobowewahaniastanuatmosfery.Charakterystyczną
cechązalewujestteżwystępowanielokalnychekstremalnychzjawiskpogodo-
wych,któremogąbyćbardzoniebezpiecznedlażeglugi,tymbardziejżesąone
trudnedoprognozowaniaizewzględunalokalnycharakterniesąuwzględniane
wmezoskalowychnumerycznychmodelachpogodywykorzystywanychdospo-
rządzaniaprognoz.Dotegotypuniebezpiecznychzjawisknależąbardzosilne,
porywistewiatry,generującekrótkąistromąfalę(owysokościpowyżej1m
idługościponiżej30m).Wekstremalnymprzypadkuporywywiatruprzyjmują
postaćtzw.Dbiałychszkwałów”,pojawiającychsięwciepłejporzerokuniemalbez
ostrzeżeniapodczaspięknej,słonecznejpogody.Napołudniowychwybrzeżach
zalewuobserwowanesąepizodyczniewiatrytypuspadowego.
