Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 15 R. 2019

Tadeusz Bartoś, Krzysztof Bielawski, Przemysław Czapliński, Krzysztof Dubiński, Havi Dreifuss, Esther Farbstein, Maria Ferenc, Sabina Giergiel, Martyna Grądzka-Rejak, Kamil Kijek, Adam Kopciowski, Piotr Kowalik, Krawcowicz Barbara, Grzegorz Krzywiec, Łukasz Krzyżanowski, Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Jacek Leociak, Dariusz Libionka, Julia Machnowska, Stanisław Obirek, Jan Olaszek, Alicja Podbielska, Wojciech Rappak, Daniel Reiser, Grzegorz Rossoliński-Liebe, Roma Sendyka, Adam Sitarek, Joanna To

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-63444-68-6

DOI:

Wydawnictwo:

Centrum Badań nad Zagładą Żydów

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

693

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Bartoś, Tadeusz; Bielawski, Krzysztof; Czapliński, Przemysław; Dubiński, Krzysztof; Dreifuss, Havi; Farbstein, Esther; Ferenc, Maria; Giergiel, Sabina; Grądzka-Rejak, Martyna; Kijek, Kamil; Kopciowski, Adam; Kowalik, Piotr; Barbara, Krawcowicz; Krzywiec, Grzegorz; Krzyżanowski, Łukasz; Kuczyńska-Koschany, Katarzyna; Leociak, Jacek; Libionka, Dariusz; Machnowska, Julia; Obirek, Stanisław; Olaszek, Jan; Podbielska, Alicja; Rappak, Wojciech; Reiser, Daniel; Rossoliński-Liebe, Grzegorz; Sendyka, Roma; Sitarek, Adam; To, Joanna. Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 15 R. 2019. Red. Libionka, Dariusz; Engelking, Barbara; Haska, Agnieszka; Janczewska, Marta; Skibińska, Alina; Petelewicz, Jakub; Leociak, Jacek; Majewska, Justyna . Warszawa: Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2019, 693 s. ISBN 978-83-63444-68-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Bartoś, T.

A1 Bielawski, K.

A1 Czapliński, P.

A1 Dubiński, K.

A1 Dreifuss, H.

A1 Farbstein, E.

A1 Ferenc, M.

A1 Giergiel, S.

A1 Grądzka-Rejak, M.

A1 Kijek, K.

A1 Kopciowski, A.

A1 Kowalik, P.

A1 Barbara, K.

A1 Krzywiec, G.

A1 Krzyżanowski, Ł.

A1 Kuczyńska-Koschany, K.

A1 Leociak, J.

A1 Libionka, D.

A1 Machnowska, J.

A1 Obirek, S.

A1 Olaszek, J.

A1 Podbielska, A.

A1 Rappak, W.

A1 Reiser, D.

A1 Rossoliński-Liebe, G.

A1 Sendyka, R.

A1 Sitarek, A.

A1 To, J.

A2 Libionka, D.

A2 Engelking, B.

A2 Haska, A.

A2 Janczewska, M.

A2 Skibińska, A.

A2 Petelewicz, J.

A2 Leociak, J.

A2 Majewska, J.

T1 Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 15 R. 2019

PB Centrum Badań nad Zagładą Żydów

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-63444-68-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 217390, author = "Bartoś, Tadeusz and Bielawski, Krzysztof and Czapliński, Przemysław and Dubiński, Krzysztof and Dreifuss, Havi and Farbstein, Esther and Ferenc, Maria and Giergiel, Sabina and Grądzka-Rejak, Martyna and Kijek, Kamil and Kopciowski, Adam and Kowalik, Piotr and Barbara, Krawcowicz and Krzywiec, Grzegorz and Krzyżanowski, Łukasz and Kuczyńska-Koschany, Katarzyna and Leociak, Jacek and Libionka, Dariusz and Machnowska, Julia and Obirek, Stanisław and Olaszek, Jan and Podbielska, Alicja and Rappak, Wojciech and Reiser, Daniel and Rossoliński-Liebe, Grzegorz and Sendyka, Roma and Sitarek, Adam and To, Joanna", editor = "Libionka, Dariusz and Engelking, Barbara and Haska, Agnieszka and Janczewska, Marta and Skibińska, Alina and Petelewicz, Jakub and Leociak, Jacek and Majewska, Justyna", title = "Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 15 R. 2019", publisher = "Centrum Badań nad Zagładą Żydów", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-63444-68-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Bartoś, Tadeusz

AU - Bielawski, Krzysztof

AU - Czapliński, Przemysław

AU - Dubiński, Krzysztof

AU - Dreifuss, Havi

AU - Farbstein, Esther

AU - Ferenc, Maria

AU - Giergiel, Sabina

AU - Grądzka-Rejak, Martyna

AU - Kijek, Kamil

AU - Kopciowski, Adam

AU - Kowalik, Piotr

AU - Barbara, Krawcowicz

AU - Krzywiec, Grzegorz

AU - Krzyżanowski, Łukasz

AU - Kuczyńska-Koschany, Katarzyna

AU - Leociak, Jacek

AU - Libionka, Dariusz

AU - Machnowska, Julia

AU - Obirek, Stanisław

AU - Olaszek, Jan

AU - Podbielska, Alicja

AU - Rappak, Wojciech

AU - Reiser, Daniel

AU - Rossoliński-Liebe, Grzegorz

AU - Sendyka, Roma

AU - Sitarek, Adam

AU - To, Joanna

ED - Libionka, Dariusz

ED - Engelking, Barbara

ED - Haska, Agnieszka

ED - Janczewska, Marta

ED - Skibińska, Alina

ED - Petelewicz, Jakub

ED - Leociak, Jacek

ED - Majewska, Justyna

TI - Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 15 R. 2019

PB - Centrum Badań nad Zagładą Żydów

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-63444-68-6

ER -

Netografia (standard APA):

Bartoś, Tadeusz; Bielawski, Krzysztof; Czapliński, Przemysław; Dubiński, Krzysztof; Dreifuss, Havi; Farbstein, Esther; Ferenc, Maria; Giergiel, Sabina; Grądzka-Rejak, Martyna; Kijek, Kamil; Kopciowski, Adam; Kowalik, Piotr; Barbara, Krawcowicz; Krzywiec, Grzegorz; Krzyżanowski, Łukasz; Kuczyńska-Koschany, Katarzyna; Leociak, Jacek; Libionka, Dariusz; Machnowska, Julia; Obirek, Stanisław; Olaszek, Jan; Podbielska, Alicja; Rappak, Wojciech; Reiser, Daniel; Rossoliński-Liebe, Grzegorz; Sendyka, Roma; Sitarek, Adam; To, Joanna. Red. Libionka, Dariusz; Engelking, Barbara; Haska, Agnieszka; Janczewska, Marta; Skibińska, Alina; Petelewicz, Jakub; Leociak, Jacek; Majewska, Justyna. Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 15 R. 2019 [baza danych online] Warszawa: Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2019 [dostęp: 10 09 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/zaglada-zydow-studia-i-materialy-nr-15-r-2019-tadeusz-bartos-krzysztof-217390.

II wojna światowa, holokaust, zagłada, Żydzi, stosunki polsko-żydowskie, Holocaust, zagłada Żydów, getto, Żydzi II wojna światowa, religia i Zagłada

Studia i opracowania źródłowe z oddawanego do rąk czytelników 15 numeru rocznika prezentują przede wszystkim sylwetki myślicieli religijnych, rabinów, a także po prostu wierzących Żydów działających w czasie wojny oraz ich pisma: komentowane i pod...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-63444-68-6

DOI:

Wydawnictwo:

Centrum Badań nad Zagładą Żydów

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

693

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Strona tytułowa2
Strona redakcyjna4
Spis treści6
Od Redakcji8
In memoriam11
Kazik, Simcha Ratajzer, a później Simcha Rotem (10 lutego 1924, Warszawa – 22 grudnia 2018, Jerozolima)12
Studia14
Matys Gelman – nieznany przywódca nieznanego ruchu chasydzkiego w czasie Zagłady15
Pisarstwo w cieniu śmierci: rękopis rabina Szapiry „Kazania z lat szału” w perspektywie psychologicznej i fenomenologicznej46
„Jedynie bramy łez nie zamknęły się przed nami”. Bóg i Zagłada w listach lubelskiego rabina Hersza Majlecha Talmuda70
Zadziwiające milczenie polskiego Kościoła katolickiego o Holokauście90
Bełk i inne miejsca. Opowieść o dziesiętnikach-zastawnikach110
Postawy i zachowania Polaków wobec Żydów w czasie okupacji niemieckiej w publikacjach drugiego obiegu w PRL134
Bandera, masowa przemoc i odpowiedzialność. Czy Stepan Bandera był odpowiedzialny za zbrodnie popełnione przez OUN i UPA?173
Materiały199
Życie religijne na łamach „Gazety Żydowskiej”200
„…rozmawiałem z Bogiem (uśmiechacie się! tylko z nim mogę jeszcze rozmawiać!)”. Modlitewne lamentacje w pamiętniku Karola Rotgebera z getta warszawskiego219
Wokół jednego listu. Losy wiedeńskich chrześcijan w getcie łódzkim246
„A we mnie płonie duchowa świeca”. Rabin Josef Guzik i jego dziennik259
Dziennik270
Rabin Josef Lejb Gelernter ze Skępego i jego ślady w Archiwum Ringelbluma289
Prześladowcy Żydów przed Wojskowym Sądem Specjalnym Komendy Głównej AK w 1944 r.304
„To było między pierwszą a drugą”. Zabójstwo Róży Berger podczas pogromu w Krakowie 11 sierpnia 1945 r.336
Z warsztatów badawczych367
Erntefest – od etymologii do zastosowania368
Teodycea w czasie Zagłady. Wojenne kazania rabina Szlomy Zalmana Unsdorfera382
„Nie myśl, że to pisze obłąkany”. Listy rabina z Grabowa i jego misja informowania o Zagładzie403
Transport Kladovo i zagłada Żydów z serbskiego Šabaca421
„Nawet umarłym nie dali spokoju”. Destrukcja cmentarzy żydowskich na terenach obecnej Polski w latach 1933–1945433
Sprawy synagog i cmentarzy żydowskich tuż po wojnie w dokumentach Ministerstwa Administracji Publicznej456
Święta rodzina z Markowej: kult Ulmów i polityka historyczna474
Punkty widzenia499
Polskie państwo, polscy obywatele, polscy Żydzi. Kilka refleksji o książce Adama Puławskiego Wobec „niespotykanego w dziejach mordu”500
O faszyzmie w wersji polskiej i jego nieoczywistych dziejach raz jeszcze (na marginesie książki Szymona Rudnickiego Falanga. Ruch Narodowo-Radykalny1)520
Prawda i co dalej537
W jedności siła – złego. O etycznych konsekwencjach monoteizmów547
Jose Arturo Castellanos, George Mantello i salwadorskie certyfikaty565
Omówienia587
Religijny kicz holokaustowy. Zarys zjawiska588
Konieczny kierunek i ślepy zaułek w badaniach nad zagładą Żydów na terenach dawnej Drugiej Rzeczypospolitej603
Niewinni winni. Strategie bezpieczeństwa mnemonicznego w kraju po Zagładzie619
Recenzje633
Omer Bartov, Anatomy of a Genocide: The Life and Death of a Town Called Buczacz [Anna Wylegała]634
Piotr Forecki, Po Jedwabnem. Analiza pamięci funkcjonalnej [Agnieszka Haska]641
Monika Heinemann, Krieg und Kriegserinnerung im Museum. Der Zweite Weltkrieg in polnischen historischen Ausstellungen seit den 1980er-Jahren, 2017 [Zo646
Aleida Assmann, Ines Detmers (red.), Empathy and its Limits [Maria Ferenc]652
Tomasz Żukowski, Wielki retusz. Jak zapomnieliśmy, że Polacy zabijali Żydów [Olga Kaczmarek]659
Karolina Koprowska, Postronni. Zagłada w relacjach chłopskich świadków [Bartłomiej Krupa]664
David A. Mandelbaum, From Lublin to Shanghai. The Miraculous Exile of Yeshivas Chachmei Lublin [Adam Kopciowski]671
Stanisław Musiał, Wyrzut sumienia. Wokół relacji chrześcijańsko-żydowskich i polsko-żydowskich [Stanisław Obirek]678
Alicja Jarkowska-Natkaniec, Wymuszona wspólnota czy zdrada? [Jacek Chrobaczyński]680
Noty o autorach686
Kolofon693

39Londoner,

Geszerle-olammufla

…,s.61.

40ZasadniczykorpusźródełzwiązanychzpostaciąGelmanaorazjegoaktywnościąpodczaswojny

znajdujesięwopracowaniachwwiększościnieobecnychwdyskursieakademickimpoświęconym

Zagładzie.WarchiwachpoświęconychokresowiZagładymożnaodnaleźćwyłącznienieliczne

ikrótkiewzmiankioistnieniuidziałalnościMatysaGelmana,atestanowiąistotneuzupełnienie

historiijegożycia.Wiedzęosedniejegodziałańmożnajednakczerpaćzksiążekpowstałych

wobrębiespołecznościortodoksyjnejinajejużytek.Należypodkreślić,żemimoprzynależności

dogatunkuhistoriograﬁiortodoksyjnej,zwszystkimijejograniczeniami,zawierająonewartościowe

informacje,którychniesposóbzignorować.Wczęściwspomnianychksiążekzamieszczonoliczne

oryginalneświadectwa,dołączonewformietekstulubobrazu.Inne,zawierająceszczegółowe

relacje,imionaświadków,opisymiejsc,wydarzeńipostaci,dająmożliwośćichuwiarygodnienia.

Jednocześniekrytycznalekturaświadectwpozwalaodsłonićzarównoichzalety,jakiwadyoraz

umożliwianakreśleniehistoriiżyciaMatysaGelmanawprzededniuwojnywsposóbniecobardziej

złożony.

41RóżneźródłapodająsprzecznedanedotyczącerodzicówirodzeństwaGelmana.Jednocześnie

samGelmannapisałkwitełnatematczłonkówswojejrodziny,napodstawiektóregosformułowano

powyższeinformacje.DawidAwrahamMandelbojm,

JesziwasChachmejLublin:ha-jesziwau-

mejasdaMaharamSzapiro

,Jeruszalaim:Ha-Merkazle-HocaatSfarimsze-aljadha-Merkazle-Idud

Mif’alejTarbutu-MechkarimToranijimbe-Israel,754[1995],s.96.Podsumowanieżyciorysu

Gelmanawliteraturzeortodoksyjnejzob.JechielGranatsztejn,

Mekadszejha-Szem:

enciklopedia

,t.1,BnejBrak:GanzachKiduszha-Szem,2006,s.190–195.

42SłowatepojawiająsięzarównowopisieJehoszuiBlaua(wywiadprzeprowadzonyprzezautorkę

16XI2017r.),któryznałrodzinę,jakiwopisiekonfrontacjiojcazróżnymiaspektami

ortodoksyjnegoświata.

43JehuditHiwner,

Ha-Chajimke-sipur

,Jeruszalaim:Szaszar,2001,s.31.JaktwierdziHiwner,

rodziceMatysawzięlirozwód,jednaklistyGelmanadoojcaprzedstawiająsytuacjęinaczej–wygląda

nato,żeautorkasiępomyliła,gdyżojciecMatysabyłczłowiekiemrozwiedzionymjużwcześniej.

44MoszeJechezkel[Prager],

Matjahuha-gibor–dmutagadatitsze-ucwabikurhe-chasidut

,„Bejs

Jaakow”,R.4(ijar-siwan723[1963]),t.30,nr48/49,s.28.

45RabiMoszeFridman,cadykzBojan,byłjednymznajbardziejprominentnychprzywódców

AgudatIsraelwPolsce.PodczaspierwszejwojnyświatowejprzeniósłsięzsynamidoWiednia

iuczestniczyłtamwpierwszymwielkimzjeździeAgudyw1923r.W1925r.osiadłwKrakowie,apo

śmiercirabinaMeiraSzapiryzostałmianowanyprzywódcąkomitetuduchowegoJesziwasChachmej

Lublin.PodczasZagładyzostałwysiedlonydogettawTarnowieitamzginął(MoszeFridman,

Sefer

de’atMosze

,Jeruszalaim:DfusJ.A.Itach,707[1947],s.7–10).

46Mandelbojm,

JesziwasChachmejLublin

…,s.94(listopatrzonydatą27elul793[19IX1933]);

zob.też

idem

Ha-Orha-Meir:masechatchajawu-peilawszelha-gaonrabiMeirSzapiromi-

Lublin

,BnejBrak:DfusJ.A.Itach,767[2007],s.215.

47MoszeJechezkel[Prager],

Matjahuha-gibor

…,s.28.Listtenzostałnapisanyniespełnamiesiąc

poprzybyciuGelmanadojesziwyiokołodwóchtygodniprzedśmierciąrabinaMeiraSzapiry.

48Semestrnaukiwjesziwienazywano„okresem”.Rokdzieliłsięnatrzy„okresy”:zimowy,letni

itenwmiesiącuelul.„Okreszimowy”(od1cheszwando1nisan)w1933r.rozpoczynałsię

wniedzielę2cheszwan(22października).

49MoszeJechezkel[Prager],

Matjahuha-gibor

…,s.28.

50ZgodniezprzekazemultraortodoksyjnymojcieczwróciłsiędoInterpolu,choć

najprawdopodobniejchodziłooMiędzynarodowąKomisjęPolicjiKryminalnych,instytucję

poprzedzającąInterpol,założonąwWiedniuw1923r.Instytucjatanieodpowiedziałanaprośbę

oudostępnienieinformacji,alezlistuGelmanawynika,żeobawiałsięon,iżojciecmożesięzwrócić

dooficjalnychorganów(Mandelbojm,

JesziwasChachmejLublin

…,s.95–96).

51MoszeJechezkel[Prager],

Matjahuha-gibor

…,s.28;Mandelbojm,

JesziwasChachmej

Lublin

…,s.95–96.

52BenCijonKlugman,

Orzroale-cadik:mi-toldotchajawszelrabiSimchaBunim

Alter

,Jeruszalaim:Orzroale-Cadik,761[2001],s.577.

JungersocjalistiszerszrajberfunWienwertahejserchasidunkumt-onalstalmidinderlubliner

jesziwe

,„UnzerEkspres”,15III1934,nr62B,s.8;

Wien,Lublin,Ger:najesensacjemitatalmidfun

derlublinerjesziwe

,„LublinerTugblat”,18III1934,nr66,s.3.

54MoszeJechezkel[Prager],

Matjahuha-gibor

…,s.29.

55Klugman,

Orzroale-cadik

…,s.577.

56RabiNachumMordechajFriedman(1874–1946),synrabiegoIzraelazCzortkowa(1854–1934),

wrazzwybuchempierwszejwojnyświatowejwysiedlonywrazzojcemdoWiednia.Pośmierciojca

zająłjegomiejsce,choćpoczątkowoprzywództwodzieliłzbratem,rabimDowemBerem,ażdojego

śmierciw1936r.WJesziwasChachmejLublin,gdzieuczyłsięGelman,funkcjonowałasilnagrupa

wspierającaprzywództworabiegoNachumaMordechaja,któraprawdopodobniewpłynęła

naMatysa.Zob.obwieszczeniechasydówzCzortkowawJesziwasChachmejLublin:

TiferetIsrael:

kowecle-Torau-le-chasidutla-chasidejbejtRóżyn

,t.1,1984,s.19.Pragnępodziękowaćrabinowi

Brak wyników

Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 15 R. 2019

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra