Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
onmapodarekdlahetmana.Znamyzhistorii,jakibył
wynikbitwy;50000-ciotysięcznąarmięMoskalirozbiło
wpuchpięćtysięcyrycerstwapolskiego.Leczsprawdziły
sięsłowaSzwedaowielkodusznościHetmana.Już
podczaspochoduwojskpolskichkugranicom
moskiewskimhetmanpiszelistdoLwaSapiehyidącego
przodem,abywojskoprzestrzegałoludzkiego
postępowania:
„Życzyłbychitegojakoznajwiększąpilnością
przestrzegać,żebyśmysięludziommoskiewskim
najbardziejludzkostawili.(…)Bywiedzieć,żektonad
zabórcouczynił,męczył,zabił,spaliłcerkiew,zgwałcił,
bymibyłrodzonybrat,nieprzepuściłbymmu”43.
KuradościbojarówprzychylnychPolsce,wkroczył
ŻółkiewskidoMoskwy,zająłjąistanąłnazamkucarów,
naKremlu.Ludzkośćhetmanaijegohojnośćzdobywała
mucorazwięcejzwolennikówdotegostopnia,iżhetman
musiałnierazprostowaćhistorieopowiadaneojego
wielkoduszności.Niebezznaczeniabyłoito,
żemieszkańcypaństwamoskiewskiegoznalitylko
władcówtraktującychswoichpoddanychpodługreguł
wspomnianejprzeznascywilizacjipustynno-stepowej.
AdamMickiewiczwjednymzwykładówoliteraturze
słowiańskiejwspominaowydarzeniujakiespotkało
niejakiegoSzybanowa,sługęiwysłannikazbiegłego
doPolskikniaziaAndrzejaKurbskiego(około1528-1583).
OtóżIwanGroźnymiałlaskę.
„Laskatamiałanakońcu
ostreokucieżelazne.Iwanmiałzwyczajopieraćostrze
nastopachpanów,zktórymirozmawiał;niekiedy
przygważdżałimwtensposóbstopędopodłogi
iopierającsięnalascerozmawiałznimiiśledził
poruszeniatwarzy.Biadatemu,ktopokazałnajmniejszy
choćbyobjawbólu!”.
(
Literaturasłowiańska
,wykład
XXXI)
Nicwięcdziwnego,żewspotkaniuzprzedstawicielem
innejkultury,gdzie
humanitas
nawetwobecwroga,była
