Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nZDziejówPrawa”.T.5(13).Katowice2012
PraceNaukoweUniwersytetuŚląskiegonr2958,s.17130
KARINACHODAŃ
Katowice
Wpływ„bonafides”
naodpowiedzialnośćsprzedawcy
zawadytowaruwprawierzymskim
Podstawąkonsensualnegokontraktukupna-sprzedażybyłabonafidesoby-
dwustron.Zarównoodsprzedawcy,jakiodkupującegowymaganoprzyza-
wieraniuumowyzachowanianależytejstaranności,ponieważwszelkieprze-
jawynieprawidłowościinieuczciwościrodziłyodpowiedzialnośćmajątkową
stron.Niebyłouczciwepostępowaniesprzedawcy,którywiedziałowadach
zbywanejrzeczy,alepodstępniejezatajał(reticentia),alboteżskładałza-
pewnieniacodojejzalet,którychniebyło(dictaetpromissa).Niezachowanie
przezkontrahentaoczekiwanejodniegostarannościmogłozatempolegaćna
świadomymdziałaniunaszkodępartnera(dolus),atakżenaniedbalstwie(ne-
glegentia)1.Wodniesieniudotakichsytuacjinasuwasiępytanie,wjakisposób
bonafidesoddziaływałanaskutkiprawnekontraktukupna-sprzedaży,jeśli
jegozawarciutowarzyszyłanieuczciwośćkontrahentaalbotowarobarczony
byłwadą.
Przedmiotemrozważańbędązarównowadyfizyczne,jakiwadyprawne
towaru,zacząćjednakwypadaodwadfizycznych,onichbowiemmówiłajuż
UstawaXIITablic2.Odpowiedzialnośćsprzedawcyzawadyfizycznerzeczy
sprzedanejzależałaodzakresujegoświadomościirodzajuwad.Elementarną
zasadąwarchaicznymprawierzymskimbyłowystępowanieodpowiedzialności
tylkowtychprzypadkach,gdywadybyłyukryteidotyczyłyrzeczyokreślo-
1M.Kaser:DasrömischePrivatrecht.Bd.1.München1971,s.505inast.
2Cic.,Deoff.,III,16,55:cumexXIItab.nsatisesseteapraestari,quaeessentlinguanuncu-
pata,quaequiinfitiatusesset,duplipoenamsubiret,aiurisconsultisetiamreticentiaepoenaest
constituta”.
