Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wzrostgospodarczyistagnacjasekularnawteoriiekonomii
21
odzmianytempawzrostuprodukcjiorazżefaktycznetempopostępugospodar-
kikapitalistycznejjestwynikiemwzajemnejinterakcjisił[…]przedstawianychza
pomocąprostychzwiązkówfunkcyjnych(jakkrzywepopytuipodaży),anieprzez
wartościstałe”.Rozwójteoriiwzrostugospodarczegobyłmożliwydziękiudoskona-
lonymmetodombadańempirycznychirachunkowościnarodowej.Kaldor[1957,
s.591-593]napodstawieprzegląduówczesnejliteraturyempirycznejprzedstawił
swojepodglądydotycząceogólnychtrendówwzrostugospodarczego.Sformalizo-
wałswojeobserwacjewpostacisześciu„stylizowanychfaktów”:1)wielkośćpro-
dukcjiiproduktywnośćpracystopnioworosną;2)kapitałnajednegopracownika
stopnioworośnie;3)stopazwrotuzkapitałujeststała;4)stosunekkapitałudopro-
dukcjijeststaływdługimokresie;5)wdługimokresiepodziałdochodunarodo-
wegopomiędzyzyskzkapitałuipłacejestrelatywniestabilny;6)istniejąwyraźne
różnicewtempiewzrostuwielkościprodukcjiiproduktywnościpracywróżnych
krajach[Kaldor,1961,s.178-179].
W1972r.Kuznets[1972,s.66]przedstawiłproblemyinowezagadnienia,które
wyłoniłysięwrazzdalszymrozwojemsystemówrachunkowościnarodowej.Najważ-
niejszymznichbyłoto,żeteoriaekonomiiniejestwstaniewystarczającoszybko
przewidziećnagłychiważnychzmianwgospodarce.Naświeciezachodziływtedy
rewolucyjnezmiany,którychzrozumieniewykraczałopozaobszarówczesnychnauk
ekonomicznych,aichskutkiczęstobyłyspołecznieniepożądaneczynawetszko-
dliwe[Kuznets,1972,s.67-68].Wzwiązkuztymbadacztenwyodrębniłtrzycechy,
którymipowinnycharakteryzowaćsięprzyszłebadaniadotyczącerachunkowości
narodowej,czynnikówwzrostugospodarczegoorazkorzyściczerpanychzprocesu
rozwojugospodarczegoprzezposzczególnegrupyspołeczne:„Popierwsze,należy
podkreślaćznaczeniewzrostu,czylitrwałych,nieodwracalnychipoważnychzmian
wciąguokresunatyledługiego,abysygnalizowałyonetrwałośćoddziałujących
fundamentalnychsił,akrótkookresowezmianyiwahaniatraktowanesąjakoczęść
dłuższegoprocesu.[…]Podrugie,należypodkreślaćznaczeniewzrostugospodarki
narodowej[…].Potrzecie,aspektyekonomicznejispołecznejzmiany,którepowin-
nybyćuwzględnionewanalizieokresupowojennegowzrostugospodarczegooraz
jegoimplikacji,powinnywykraczaćpozaekonomię”[Kuznets,1972,s.74-76].Pod
koniecdrugiejdekadyXXIw.ekonomiadysponujeoczywiściemetodamibadawczymi
znacznieudoskonalonymiwporównaniuzlatami70.,jednaksłowatesąaktualne.
Politykaekonomicznamusiodnosićsiędookresówdłuższychniżkilkanastępnych
lat,nawetjeśliwdobieciągłychinnowacjiirewolucyjnychzmiantechnologicznych
stajesiętocoraztrudniejsze.Wrazzrozwojemekonomiijakonaukicorazwyraźniej
zarysowałysiętejejdziały,któredotycząnietylkodynamikiwzrostugospodarcze-
go,lecztakżehistorycznychorazinstytucjonalnychczynnikówdługookresowego
