Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
ProblemwłasnościwtwórczościMaxaWebera
listdoBaumgartena,wktórymWeberzauważa,żepiszącpracęha-
bilitacyjnączujesięjużmniejwięcejwjednejtrzeciejekonomistą.
Cowięcej,jakzwracauwagęWernerGephart(1993,s.421–430),
stosunekWeberadoprawaodpoczątkujestambiwalentny.Zjed-
nejstronybowiem,waspekcieteoretycznym,bliskijestmuskrajny
formalizmprawa(czegomanifestacjąjestpóźniejszaSocjologia
prawa),azdrugiejstronyrzemiosłoprawniczeiformalistyczna
dogmatykajestmałosatysfakcjonującabadawczo,anawetznie-
chęcająca,czemudałwyrazm.in.wlistachdomatki(Weber,1936,
s.333,373).NależychybaprzychylićsiędointerpretacjiGepharta,
zgodniezktórąWeberchciałuwolnićsięodczystejjurysprudencji,
bybadaćprawonodzewnątrz”,koncentrującsięnajegozwiązkach
zgospodarkąispołeczeństwem.
Trzebapodkreślić,żestosowanaprzezWeberametodahi-
storyczno-porównawczaumożliwiałanietylkowyciąganiewnio-
skówdotyczącychaktualnychprocesówspołecznychnapod-
stawiestudiówstosunkówagrarnychwstarożytnymRzymie,
lecztakżetłumaczeniezjawiskekonomiczno-prawnychwRzy-
mieprzezodniesieniedolepiejudokumentowanychhistorycz-
nychmodeliinstytucjonalnychwystępującychwinnychspołeczeń-
stwach,wszczególnościdoprawagermańskiego1.Taki—do-
dajmy:kontrowersyjny—sposóbpostępowaniaprowadziłdowy-
szukiwaniatypowychcechkonstytutywnychinstytucjihistorycz-
nychtworzącychkontekstdziałaniaekonomicznegoidostawiania
hipotezdotyczącychprzebieguprocesówhistorycznychnapod-
stawiemodeliogólniejszych(Kalberg,2001,rozdz.4).
Weberowskakoncepcjapowstanianowoczesnegopojęcia
własnościopierasięnazałożeniu,iżpierwotneosadnictworzym-
skienieznałoindywidualnejwłasnościziemi,ajedyniewspólnoty
1Przykłademmożebyćprojekcjanastosunkiagrarnewczesnegopaństwa
rzymskiegowystępującegouGermanówsąsiedzkiegoporządkuopolnego(Hufen-
verfassung).Wobecbrakuhistorycznychźródełpotwierdzającychteorięwspól-
notterytorialnychopartychnaporządkuopolnymwodniesieniudodawnego
RzymuWeberzrezygnowałwpóźniejszejtwórczościzkontynuowaniategowątku,
stwierdzającwbardziejprzekrojowejpracypt.AgrarverhältnisseimAltertum(por.
zwłaszczawyd.III,poprawione,zroku1909),żewewnętrznaorganizacjawspólnot
terytorialnychwdawnymRzymiepozostajehistorycznąniewiadomą(zob.Weber,
1988b,s.197–198).
