Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
27
strażnikiemludzkichzachowań.Kontrolertendziaławedług
zasadspołecznych,anieracjonalnych.
–Funkcjairolarozumu–pozbawieniegowyłącznościnara-
cjonalność.Podkreślonajestrolaingenium,którapozwala
znajdowaćprzejściamiędzyróżnymirodzajamiracjonalności
(Piotrowski).odsłaniasięudziałmechanizmówspołecznych
wkonstruowaniukategoriiihierarchiiichwartości(Malinow-
ski,Haft-Szatyńska,Gurczyńska-Sady,Pastuszek).
–Uniwersalnośćcechpodmiotowości(ja),atymsamymtakożsa-
mośćindywidualnychpodmiotów.Podważeniuulegapowszech-
nośćpodmiotowościosiąganadziękipomijaniujakonieistotnego
tego,coindywidualne.Podkreślasię,żeprzytakimpodejściu
zostajezgubionaegzystencjalnaspecyfikaczłowieka.Chcącją
wydobyćiwłączyćdopodmiotowości,należyuwzględnićto,co
prywatnedlajednostki.Przedstawionesąrozmaiterozwiązania
indywidualizacjipodmiotu.Wnawiązaniudojednostkowej
skończoności,któradomagasięzorientowanianienawieczność,
absolut,lecznaokreśloneżycie(Boroń);dosubiektywności
wukształtowaniunieświadomości(Koloiartsev);dosposobu
„smakowaniabycia”przezjednostkę;wrelacji„ja–Inny”(Do-
minik,Kraszewski,Padałka).
–Jednostkowycharakterpodmiotuujmowanegojakoludzkie
indywiduum.Pozaindywidualneujmowaniejaźniwtypie
kartezjańskimwychodzihistoriozofia,którasytuujepodmiot
procesudziejowegotakpozajednostkąludzką,jakipoza
człowiekiemwogóle(Kopciuch).Inaczejproblemwyjściapoza
jednostkowośćjaźnizarysowujewswojejtwórczościliterackiej
Borges.WzorującsięnaSchopenhauerze,ujmujeonjaźńwspo-
sóbzbliżonydopostaciplatońskiejidei,wktórejposzczególni
ludzietylkouczestniczą(olech).
–Receptywnośćpodmiotupoznanianawszystkichpoziomachjego
aktywności,równieżjużnapoziomiepercepcji(Białkowski).
–Suwerennośćimożliwośćbezpośredniegopoznaniasiebie.
WodwołaniudoRicoeurazaprzeczasięmożliwościbezpośred-
niegosamopoznaniaświadomości.Samopoznaniemożezacho-
dzićtylkonadrodzepośredniej,przezanalizęprzezjednostkę
