Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Częśćpierwsza.Podstawowepojęciapedagogikipracyważnymikategoriami...
Cocharakteryzujeoweprocesyicojeróżnicuje?Odpowiedzidostarczapo-
glądnanieiichrozumienie.
Nawykjestnastępstwemwielokrotniewykonywanychczynnościwpowta-
rzającejsięjednakowejsytuacji,któreczynnościopanowanejnadającharakter
tzw.„automatu”czylinawyku.Wprocesietymprawidłowośćruchówiwysił-
kówuzyskujesięnadrodzeempirycznej.Nawykitworząsięwówczas,gdy
powtarzasiętakasamasytuacja,aniezmiennośćsytuacji,wtymprzypadku
pracy.
Przyzwyczajeniaczynnościamilubichukładami,którenaskutekwielo-
krotnychpowtórzeńwytworzyłyskłonnośćdorealizacjiwokreślonychwarun-
kach(Nowacki,1977,s.222).Zjawiskoprzyzwyczajeńwystępujewewszyst-
kichzakresachdziałalnościpraktycznejnp.organizowaniastanowiskawg
przyjętegowzoru,układanianarzędziitp.Zasadniczącechąodróżniającąprzy-
zwyczajenieodnawykujestto,żecelemprzyzwyczajeniajestdążeniedowyko-
naniaokreślonegozadania.
Sprawnośćtokolejnysposóbwykonaniaczynności,charakteryzującysię
szybkimtempempracy,dążeniemdojejbezbłędności,ograniczaniemruchów
zbędnych,czyliskracaniemczasuizwiększaniemwydajności.Warunkiemko-
niecznymjestodbycieszkoleniaiwdrażaniejegowynikówdoracjonalizacji
procesupracy(Nowacki,1977,s.188).Ruchyzbędneświadcząoniskimstop-
niusprawnościwykonywania,aeliminacjaichprowadzidouzyskaniawyższej
sprawnościwykonania.
Czynnościoróżnymstopniuopanowaniailustrujądziałaniepraktyczne,któ-
reodgrywajązasadnicząrolęwkształceniuzawodowym.Zniegowywodząsię
procesyemocjonalne,opartenadziałaniachiprocesypoznawczeczłowieka.Za-
łożeniatenastępstwempsychologicznejteoriiczynności,któragłosi,że:
„działaniepraktycznejestniewątpliwienajpierwotniejsząinajstarsząhistorycz-
nieformączynności.Zewzględunato,żejegoistotąjestmaterialneoddziaływa-
nienamaterialnąrzeczywistość,jegopodstawowymskładnikiemruchy,nie
możnabowieminaczejoddziaływaćnamaterialnąrzeczywistośćjakzapomocą
ruchów.Najpierwotniejsząformączynnościwięcczynnościruchowe,kiero-
wanebodźcamizmysłowymi(ł).Działaniepraktycznemożnauważaćzapod-
stawowąformęwszelkichczynnościnietylkopodwzględemrozwojowym,lecz
takżefaktycznym.Innerodzajeczynnościrozwinęłysięwtrakciedziałaniaprak-
tycznego,jakoczynnościpomocnicze.Dlaczynnościświadomych,kierowanych
świadomościąidlaczynnościumysłowychcharakterystycznychdlaczłowieka,
szczególneznaczeniemapracajakopodstawowaformadziałaniapraktycznego.
Wprocesierozwojuhistorycznegospecyficzneludzkieprocesyiwłaściwościroz-
winęłysięwtrakciepracyidlajejpotrzeb”(Tomaszewski,1963,s.142).