Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WPROWADZENIE
wdręczeniuzczęstszymodczuwaniemdolegliwościsomatycznych(Dueiwsp.
2005)3gorszymfunkcjonowaniemwszkole(Harel-Fischiwsp.2011)orazuży-
waniemsubstancjipsychoaktywnych(MazuriMałkowska2003).
CyberprzemociuzależnienieodInternetutonoweproblemywspółczesne-
goświatazwiązanezrozwojemcywilizacyjnymipostępemtechnicznym(Py-
żalski2012;MakarukiWójcik2013;Wójcik2017).Badaniasondażowewśród
dzieciimłodzieżyszkolnejwskazują3żecyberprzemocwystępujerzadziejniż
przemoctradycyjnaiczęściejdoświadczająjejdziewczętaorazstarszenasto-
latki(KowalskiiLimber2007;Smithiwsp.2008).Chłopcynatomiastczęściej
sprawcamimobbinguelektronicznego3aichofiaramistająsięnajczęściej
dziewczęta(Pyżalski2012).Coszóstypolskinastolatek(1631%)ankietowany
w2014r.doświadczyłwswoimżyciucyberprzemocy3aczęstego3czyliprzynaj-
mniej2-3razywciągumiesiąca3cyberbullyingudoświadczyło433%.Tenrodzaj
przemocyczęściejstajesięudziałemdziewczątijestonpowszechniejszywgrupie
13-i15-latków3wporównaniuz11-latkami(Malinowska-Cieślik2015).
Wświetlepowyższychdanychzaistotnenależyuznaćposzukiwanieskutecz-
nychsposobówistrategiiprzeciwdziałaniaużywaniusubstancjipsychoaktyw-
nychorazinnychzachowańryzykownychlubograniczaniaichrozmiarówwśród
młodegopokolenia.Problematykatastajesięcorazczęściejtemateminnowa-
cyjnychprojektówiprogramówprofilaktycznych3którepozwalająnaosiąganie
corazlepszychrezultatówwopisywanymzakresie(Gaś19933199431999320003
2006;Stępień1996;Kosek-Nita2000;Ostaszewskiiwsp.2000;Dziewiecki
2001;Leszto2001;Kosińska2002;KneziSłonina2003;Młodzież2003;
Ostaszewski2003;PiotrowskiiZajączkowski2003;BocianiMatysiuk2004;
Kołodziejczyk200432007;Boruckaiwsp.2005a3b;Pisarska2005;Poćwiar-
dowska2005;Karasowska2005;Nerwińska2016).Abystrategialubprogram
mogłybyćskuteczne3potrzebnemodeleteoretyczne3łączącezesobączynniki
ryzyka3procesypośrednicząceiczynnikiochronne.Ważnezpunktuwidzenia
profilaktykitakżebadaniaewaluacyjne.
Wostatnich30latachprzeprowadzonowielebadańukierunkowanychna
poznanieczynnikówzwiększającychlubograniczającychryzykoużywania
inadużywaniasubstancjipsychoaktywnychwśróddzieciimłodzieży.Donaj-
ważniejszychopracowańkoncentrującychsięnatychzagadnieniachnależąprace
Hawkinaiwsp.(1992)3atakżepublikacjeinnychautorów3podsumowującewie-
dzęoczynnikachzwiększającychryzykospożywaniacorazwiększejilościalko-
holu3prowadzącegowwieluprzypadkachdoalkoholizmu(Zuckeriwsp.19943
1997;Kumferiwsp.1998).Dotychczynnikówzaliczanesą:
-funkcjonowanierodziny;
-funkcjonowaniewroliucznia;
-wczesnewystępowaniezachowańproblemowych;
-niekorzystnewarunkiekonomiczne;