Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nam,którepomiarynajczęstsze.Podrugie,zakreswzrastawraz
zliczbąpomiarów.Jeślipomierzymywzrostwszystkichstudentów
zjednegorokubiologii,toistniejeniewielkaszansa,żeznajdziemy
wśródnichosobyniższeniż150cmiwyższeniż200cm.Takichbar-
dzoniskichibardzowysokichstudentówmożemynapotkać,jeślinie
nacałymUniwersytecie,tonapewnowewszystkichszkołachwyż-
szychwKrakowie,natomiastnanadzwyczajnegokarłaiolbrzyma
natrafimyposprawdzeniuwzrostumężczyznwcałejPolsce.Zakre-
sywzrostuimasyciałaludziorazwieluinnychpomiarówdlacałego
świataznajdziemywksiędzeGuinnessaichcącbyćkonsekwentym,
zakresytenależałobybraćztejksięgi.Zwykleniepostępujemywten
sposób,aleraczejzawężamyzakresydotychczęściejspotykanych.Po-
dobnie,opisująckoniczynęwkluczudooznaczaniaroślin,pomijamy
interesującezjawisko,żebardzorzadko,alemożnaspotkaćkoniczynę
czterolistną.
Opróczpodawaniazakresu,innymsposobempostępowania
zezmiennościąjestobliczenieśredniejwartościdlarozważanychpo-
miarów.Tutajpowstajeproblem:zilupomiarówtrzebaobliczyćśred-
nią.Jeśliistniejezmienność,tonajczęściejśredniazdwóchpomiarów
różnisięodkażdegoznich,aśredniaztrzechpomiarówróżnisię
odśredniejzdwóch.Gdyzwiększamyliczbępomiarów,naktórych
opartajestśrednia,otrzymujemyzakażdymrazemniecoinnąjejwar-
tość(tab.1.1).Wrazzewzrostemliczbypomiarówwahaniaśredniej
corazmniejsze,alenigdyniemamygwarancji,czydodaniedal-
szychpomiarówniezmienijejwartości.
Potymwprowadzeniumożnazadaćpytanie:ilepomiarówpowi-
nienwykonaćprzyrodnik,abyuzyskaćśrednią,doktórejmożemieć
zaufanie,anastępniejakoszacowaćstopieńtegozaufania.Możnateż
zadaćnastępnepytanie:jakaczęśćpomiarówmieścisięwzałożonym
zgóryzakresiewokółśredniejlubjakczęstepomiaryznacznie
odniejodbiegające.Natakiewłaśniepytaniamożeodpowiedziećsta-
tystyka0
Jakiejeszczeinneproblemymożnarozwiązaćzpomocąstatysty-
ki?Wyobraźmysobie,żechcemyustalić,czymyszdomowainornica
rudaróżniąsięzdolnościamiuczeniasiędrogiwlabiryncie.Każdy
przyrodnikintuicyjnieczuje,żezbadaniejednejmyszyijednejnornicy
niewieledaje.Wyobraźmysobie,żemysz,poruszającsięporazdrugi
potymsamymlabiryncie,popełniładwabłędy,zaśnornicadziesięć
10