Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żeniepotrzebnietraciłczasienergięnaprojektowanietakprecyzyjnegosprzętu.
Myjesteśmyinni.Zdużejliczbydanychobserwacyjnychwyciągamyprostelogiczne
wnioskiinaichpodstawietworzymymodelWszechświata.Potemwracamydo
eksperymentówiobserwacji,żebygosprawdzić4.
MoZiiGalileuszmająjedenwspólnypogląd,którydostrzegamywzałożeniach
przedstawionejprzeztegodrugiegometodymatematyczno-empirycznej:jeżeliświat
istnieje,tomożnagobadaćitworzyćjegomatematycznemodele,apotemwypro-
wadzaćznichwieleprzewidywańdotyczącychzdarzeńizjawisktegoświata.MoZi
równieżmyślinaukowo,aledziaławpewnymkontekściekulturowym(wgranicach
określonegostylumyślowego)iprzypuszczalniewpadawpsychologicznąpułapkę
nazywanątendencjądopotwierdzaniahipotezipomijaniadoświadczeń,które
mogąjezakwestionować(ang.confirmationbias).Tworzyzapomocąpomysłowego
narzędziaobserwacjispójnymodelświata,któryjestjednakbezużytecznydlanauki,
bojegoprzewidywaniazostająobaloneprzezogólniedostępnedoświadczenie.
Myślenienaukowetoracjonalnerozumowanieoraznaturalnazdolność,którasłuży
inteligentnymistotomdotworzeniarzetelnejwiedzyświecie.Wtymkontekście
traktujesięjejakonajbardziejefektywnąpoznawczoformęrozwiązywaniapro-
blemów(problemsolving).Wnajszerszymujęciumyślenienaukowerozpatrujemy
jakointencjonalnedążeniedowyjaśnieniatego,cosiędzieje,abyzrozumieć,jak
idlaczegosiętodzieje.Dlategołączyonokomponentymyśleniakrytycznego,
takiejakracjonalność,empiryzmisceptycyzm.
Granicenauki
Możnapowiedziećtak:wskalimakro(kosmologicznej)granicetewyznaczają
instrumentyobserwacjiipomiaru,naprzykładsondyVoyager,teleskopWebba
idetektoryfalgrawitacyjnych(KAGRA,LIGO).Wskalimikro(fizykicząstek)granice
tewyznaczająCERN-owskizderzaczhadronówijapońskidetektorpromieniowania
elektromagnetycznegoSuper-Kamiokande.Idąctymtropem,możemyprzyglądaćsię
wynikompraczdziedzinybiologiimolekularnej,badaniomnadsztucznąinteligen-
cjąwramachkognitywistyki,wreszcieeksperymentomgenomicznymidatowaniu
radiowęglowemuwnaukachhistorycznych.Coistotne-tagranicajestruchoma;
przesuwająjącorazlepszenarzędziabadawczeinowetechnologie.
Możnatakżepowiedzieć,żehoryzontnaukiwyznaczatradycyjnieorganon
(zgr.skrzynkaznarzędziami)myślenianaukowego.Przezdługiczastakąskrzynką
4CixinLiu,Problemtrzechciał,przeł.AndrzejJankowski(Poznań:DomWydawniczyRebis,2016),207
inast.
EwaSolska,Specyfikaigranicemyślenianaukowego
53
