Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cześniecoraztrudniejszeodcinkiskalne.Nieświadomiewyodrębnilioni
nowyrodzajturystyki,zktórejwyłoniłosiętaternictwo.
ZaojcataternictwauznajesięStanisławaStaszica,którywlatach1802-
-1805zdobyłwieletatrzańskichszczytów,prowadzącjednocześniebadania
naukowe.Jużwtedypodczasswoichwędrówekprowadziłobserwacjetury-
styczno-alpinistyczne,wykazałsięznajomościątechnikitaternickiej,miałteż
pełnąświadomośćniebezpieczeństwwysokogórskich.Przenikliwespo-
strzeżeniaStaszica,jegointelektualnaciekawośćiwszechstronnawiedza
zzakresugeologii,geomorfologii,świataflorystycznegoifaunistycznego,
meteorologii,hydrografiiczyteżkrajoznawstwawidocznesąwnajznamie-
nitszymdzieleOziemiorództwieKarpatówiinnychgórirówninPolski(Staszic
1815).
PrzetarteprzezStaszicaszlakistałysięwskazówkącododalszychod-
kryć.KilkanaścielatpóźniejwTatryprzybyłSewerynGoszczyński,który
wędrówkiponichtraktowałjakowzbogaceniewrażeńiprzeżyć.Spośród
naukowcówTatryodwiedzałteżLudwikZejszner,geolog,profesorUniwer-
sytetuJagiellońskiego,prowadzący,podobniejakStaszic,wszechstronne
badanianaukowe.Wynikiemjegopracybadawczejbyłydzieła:Podróżdo
źródełWisłyodbytaw1849,Orawa,Spiż,SpiżSłowacki,PieśńluduPodhalanczyli
GóraliTatrowychpolskich.Dozasłużonychpionierówpolskiejturystykigór-
skiejnależyzaliczyćWincentegoPola.Podobniejakpoprzednicy,przemie-
rzałTatry,prowadzącjednocześnieogólnikoweobserwacjeprzyrodnicze.
Wędrowałongłówniepodolinach,przechodzącm.in.DolinęKościeliską
zWąwozemKraków,DolinęGąsienicowąorazDolinęRybiegoPotokuażdo
MorskiegoOkaiCzarnegoStawupodRysami(Szaflarski1972).
ZnacznąrolęwpoznawaniuiuprzystępnianiuTatrpotomnymprzypisu-
jesięksiężomJózefowiStolarczykowiiEugeniuszowiJanocieorazlekarzo-
wiTytusowiChałubińskiemu.Corazwiększyrozwójruchuturystycznego
wgórachuwidoczniłsięwutworzeniuorganizacjiturystycznychułatwiają-
cychzwiedzaniegór.Nawzórtowarzystwaobejmującegoswoimzasięgiem
południoweTatry,zinicjatywyposłasejmugalicyjskiegoFeliksaPławickie-
go,3sierpnia1873r.wZakopanemutworzonoTowarzystwoTatrzańskie.
Jegogłównymcelembyłrozwójturystykitatrzańskiej,wszczególnościbu-
dowaschronówischroniskturystycznych,przystosowaniewielugórskich
odcinkówszlakówdopieszychwędrówek,ochronaprzyrodyorazdziałal-
nośćprzewodnikówtatrzańskich.
ZnaczącąrolęwkształtowaniutaternictwaodegrałJanGwalbertPawli-
kowski,którywejściemnaMnicha„przezpłytę”zprzewodnikiemMacie-
jemSieczką(1879lub1880r.)zainicjowałtaternictwojakonowymodelwy-
12
