Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WSTĘP
Odpoczątkulat90.XXw.światowaprodukcjanasionroślinoleistychciągle
rośnie,wsezonie2010/2011osiągnęła442,5mlnt[Sabrański2011].Wynikato
zrosnącegopopytunaolejeroślinnedocelówspożywczychitechnicznychoraz
naśrutyoleiste.Głównymźródłemtłuszczówroślinnychnaświeciesą:soja
(261,6mlnt-udział59,1%),rzepak(59,1mlnt-udział13,4%)isłonecznik
(30,6mlnt-udział6,9%)[FAOSTAT2010].
Najważniejsząroślinąoleistąstrefyklimatuumiarkowanegojestrzepak.
Światowaprodukcjatejroślinyodpoczątkulat60.XXw.wzrosłaponadszes-
nastokrotniewwynikuponadpięciokrotnegowzrostupowierzchnizasiewów
wświecie(z6,3do31,7mlnha)iponadtrzykrotnegoplonów(z0,57do
18,65t∙ha
-1)[FAOSTAT2010].Najwięcejrzepakuprodukujesięw27krajach
UniiEuropejskiej(UE)-20,4mlnt,costanowiok.34,9%globalnejprodukcji
[FAOSTAT2010,EUROSTAT2010].WdalszejkolejnościznajdująsięChiny
(13,1mlnt),Kanada(11,9mlnt),Indie(6,4mlnt),Australia(2,2mlnt)oraz
Ukraina(1,5mlnt).
WkrajachUniiEuropejskiejprodukcjarzepakudynamicznierośnie,awstruk-
turzewolumenuzbiorównasionoleistychstanowiok.70,2%.W2010r.
naunijnymrynkuwprodukcjirzepakudominowałyNiemcy(5,7mlnt),Francja
(4,8mlnt)iWielkaBrytania(2,2mlnt)[EUROSTSAT2010].Polska,zpro-
dukcją2,1mlntnasion,zajmowałaczwartemiejsce.Areałuprawyrzepaku
wPolscezwiększyłsięwlatach2000-2010z437do946tys.ha,azbiory
2-3-krotnie[Rocznik…2011].WzrosttendotyczywszystkichregionówPolski,
aczkolwiekwróżnymstopniu.Produkcjarzepakujestzrejonizowana,cowynika
nietylkozjakościgleby,strukturyagrarnej,tradycjiuprawy,aletakżewdużym
stopniuwiążesięzryzykiemuprawyzwiązanymzklimatem.Tylkowczterech
województwach:wielkopolskim,zachodniopomorskim,dolnośląskimikujaw-
sko-pomorskimw2010r.wyprodukowanoponadpołowę(57,5%)krajowych
zbiorówrzepaku[Rocznik…2011].Dużywzrostpowierzchniuprawyrzepaku
wPolscepodyktowanyjestwykorzystaniemolejurzepakowegonaceleenerge-
tyczne[Rzepiński2009].CzłonkostwowUniiEuropejskiejnakładanaPolskę
obowiązekwspieraniaużyciawtransporciebiopaliwiinnychpaliwodnawial-
nych,zawartywDyrektywie2009/28/WE[Dyrektywa…2009].Ztychwzglę-
7