Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdziałpierwszy
teologięwKrakowie,tamteżzostałwyświęconynakapłana5.Zautobiograficznej
relacjiWalentegoSkorochoda-majewskiego,wybitnegonauczyciela,językoznawcy,
archiwistyorazznanegonotariuszaitłumaczafrancuskichtekstówprawnych,które-
gomatkabyłarodzonąsiostrąWincentegoSkrzetuskiego,dowiadujemysięm.in.,że
naszuczonyuczęszczałdopijarskiegokolegiumwSzczuczyniemazowieckim6.
DziałalnośćpedagogicznąSkrzetuskirozpocząłwlatach1765-1766wWarszawie,
gdzienauczałwnajniższejklasiewpijarskiejinfimie.Zkoleiwokresie1766-1767wykła-
dałgramatykęwRadomiu,wnastępnychlatach(1767-1768)zaśuczyłwRzeszowie7.
PodwuletniejprzerwienastudiateologiczneSkrzetuskiwlatach1770-1771był
profesoremretorykiwkolegiumrzeszowskim8.Ztegookresupochodziprzypisywa-
nymurękopiswykładuzatytułowanegoOpisaniepaństweuropejskichgeograficzne9
orazopublikowanew1770r.tłumaczeniezjęzykafrancuskiegoPodróżyCyrusa,
historiiobyczajnejzrozmowąobajkachpogańskichioichteologiipióraAndrew
michaelaRamsaya10.
5APPPKrmatricula407;E.AlEKSANDROWSKA:Skrzetuski…,PSB,s.435;L.CHMAJ:Wincenty
Skrzetuski…,s.196.
6ZrelacjiWalentegoSkorochoda-majewskiego,któregoWincentySkrzetuskibyłpierwszymna-
uczycielemfrancuskiego,dowiadujemysięm.in.,żenaszpijarpobierałnnaukipublicznewSzczuczy-
niemazowieckim,późniejdlawszczętychwstrząśnieńkrajowychnaukończenieonychdoWarszawy
byłodesłan.Jemuimojejmatcewinienempoczątkoweidalszemojeprowadzenie”,W.SKOROCHóD-
-MAJEWSKI:Autobiografia.W:PrzedmowadoW.SKOROCHóD-MAJEWSKI:Gramatykamowystarożytnych
Skuthów,czyliskalnychgórali.Warszawa1828,s.4-5.Niesposóbjednoznacznieustalić,októryrok
iojakiewydarzenia,któreprzerwałyedukacjęjegowujaWincentegoSkrzetuskiego,chodziłomajew-
skiemu.Należysądzić,żemiałnauwadzekonfederacjębarską.Zob.teżipor.:K.W.WóJCIK:Cmen-
tarzPowązkowskipodWarszawą.T.1.Warszawa1855,s.85-86.T.2.Warszawa1856,s.189-190;
J.MACIEJEWSKI:DawnipisarzepolscyodpoczątkówpiśmiennictwadoMłodejPolski.Red.R.lOTHi
Warszawa2001,s.411;A.BATOWSKI:WalentySkorochódMajewskiijegonaukoweprace.W:Pisma
zbiorowewydaneprzezJozafataOhryzko.T.2.Petersburg1859,s.317-319;D.MAlEC:Dziejenotariatu
polskiego.Kraków2007,s.60.
7APPPKrmatricula407;J.LUBOŃSKI:MonografiahistorycznamiastaRadomia.Radom1907,
s.196;E.AlEKSANDROWSKA:Skrzetuski…,PSB,s.435.
8BJ.Rkps4419.Rękopiswykładówpt.Opisaniepaństweuropejskichgeograficzne,datowanyna
1770r.,pochodzinajprawdopodobniejzokresurzeszowskiego.NarękopisieznajdującymsięwBiblio-
teceJagiellońskiejinnąrękądopisano:nJmćks.Skrzetuskia.1770dawałnaretorycewRzeszowie”.
Należytakżewskazać,żewtymsamymrękopisieznajdujesięinnapracazatytułowanaElementa
poeticaacprimaeeloquentiepraecept,indocentautentiaquedivisa,nobiliiuventutiinScholisPius
traditaRessoviaea.1773ina.1774.WtejczęścirękopisunazwiskoSkrzetuskiegopojawiasięjedy-
niewdodatkowymdopisku,wktórymwyjaśniono:nPrzezWinc.Skrzetuskiego1774,wRzeszowie”.
ZdaniemE.Aleksandrowskiej,wprzypadkuostatniejzwymienionychpracautorstwoSkrzetuskiego
wydajesięwątpliwe,wtamtymbowiemokresieuczonypijarnieprzebywałiniewykładałwRze-
szowie.E.AlEKSANDROWSKA,WincentySkrzetuski…,NowyKorbut,s.197.moimzdaniem,niemożna
wykluczyć,żebyłatokopiawykładówSkrzetuskiego,byćmożeichkonspektsporządzonyprzezniego
lubktóregośzestudentów.Rzeczwymagadalszychbadań.
9BJ.Rkps4419;E.AlEKSANDROWSKA:Skrzetuski…,PSB,s.435.NarozważaniaSkrzetuskiegona
tematrozwojufrancuskiegoprzemysłuihandluzawartewtejpracyzwróciłauwagęA.GRZEśKOWIAK-
-KRWAWICZ:Publicystykastanisławowskaomodelurządówmonarchiifrancuskiej.Wrocław1990,s.77.
10A.M.RAMSAY:PodróżeCyrusa,historiaobyczajnazrozmowąobajkachpogańskichiichteolo-
giiprzezkawaleraRamsaypofrancuskuopisane,adlapożytkunapolskijęzykprzetłumaczone.T.1-2.
