Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.HistoriaHistoriiPsychologii
chaosuczyteżnieładuprzedmiotowegozwiązanegozfaktem,iżUniwersytet
Harvardabyłwówczasbastionempsychologiifunkcjonalnej.Jednakżeśmierć
WilliamaJamesa(1842-1910)oraztragicznywypadekHugonaMünsterberga
(1863-1916),wielkiegopopularyzatoraipropagatorapsychologiistosowanej,
zakończyłnaUniwersytecieHarvardaokresrozwojupsychologii.Podejmowane
byłypewnepróbydalszegojejuprawiania,choćbyprzezRobertaYerkesa(1876-
1956),któryjednakrozczarowanybrakiemwsparciadlaswojegoprogramupsy-
chologiizwierzątopuściłuczelnięw1917r.JakpodkreślaO’Donnell(1979),
Boringtrafiłwięcwpewnegorodzajupustkę,ajegowizjapsychologiistruktural-
nej,programowonczystej”,bardziejpasowaładoogólnegoprogramuWydziału
Filozoficznego.Byłtoteżpowóddystansowaniasiępsychologiiodjakichkol-
wiekzwiązkówzpraktycznymzastosowaniem,wczymbardzowspieraliBorin-
gafilozofowiezUniwersytetuHarvarda,pomagającmuutrzymywaćniezależ-
nośćwobectakichinstytucjiuniwersyteckich,jakWydziałMedycznyczySzkoła
BiznesuiEdukacji(O’Donnell,1979).Cenązatowsparciebyłotraktowanie
psychologiinaUniwersytecieHarvardajakowstępudofilozofii.Głównąideą,
którąkierowałsięBoringprzytworzeniuswojejhistoriipsychologii,byłoukaza-
nienietyleprzeszłościtejdyscypliny,cojejprzyszłości,którawiązałasięzba-
daniamieksperymentalnymi.ZtegopowoduprzywoływanyjużcytatEbbin-
ghausazostałprzezBoringaopatrzonykomentarzem:nalepowszechniehistorycy
psychologiipodkreślająjejdługąprzeszłośćjakocenęjejkrótkiejnaukowejhi-
storii”(Boring,1929,s.IX).
KrótkahistoriapsychologiirozpoczynasięwedługBoringaw1879r.,kiedy
Wundtrozpocząłwtejdziedziniebadaniaeksperymentalne.JakpiszeVidal,
nBoringzobaczyłWundtajakopierwsząosobę,któramiaławrękachtabliczkę
znapisem»psychologia«,wzwiązkuztymwpsychologiiWundtaposzukiwał
raczejwpływunaprzyszłądrogęrozwojutejdyscypliny,przezpodkreśleniejej
autonomiiimodelubadańlaboratoryjnych”(Vidal,2011,s.9)4.Topodkreślanie
naukowościpsychologiisprawiło,żehistoriajejrozwojuzostałaopisanazper-
spektywyakademickiej.Danzigerpodkreśla,że:nztejperspektywyhistoria
20
4
JaanValsinerwksiążceAGuidedScience:HistoryofPsychologyintheMirrorofitsMak-
ing,wdyskusjiogeneziepsychologii,napisał:nPsychologomwydajesięoczywiste,żepsycholo-
gia,jakoniezależnanauka,pojawiłasięw1879rokuwLipskuwrazzotwarciemlaboratorium.Jest
cośdziwnegowtymroszczeniu:jedenadministracyjnykrokotwarciajednostkiinstytucjonalnejna
jednymuniwersyteciestajesiękolebkącałejdyscypliny.Możemytuwziąćpoduwagęmożliwość,
żehistoriapochodzeniapsychologiibyłamitem,podtrzymywanymiwykorzystywanymdoroz-
przestrzenianiasię»naukowegocredo«psychologiijakodyscyplinylaboratoryjnej”(2012,s.118).
