Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WIELOWEKTOROWOŚĆPOLSKIEJPOLITYKIBEZPIECZEŃSTWAWXXIWIEKU.WYBRANEASPEKTY
jakonparasolochronny”dlaEuropy.Należytakżeprzypuszczać,żeSojuszbez
StanówZjednoczonychuległbyrozpadowilubwnajlepszymwypadkuzamienił
sięwniewieleznaczącąorganizacjęfasadową
[5]
.Takiscenariuszmiałbynegatywne
konsekwencjedlabezpieczeństwacałejEuropy.
NaprzestrzeniswojegofunkcjonowaniaSojuszdostosowywałswojezadaniado
istniejącychuwarunkowańwynikającychzezmianysytuacjigeopolitycznejczypoja-
wieniasięnowychwyzwańizagrożeń.Porozpadziebipolarnegoporządkuświatowego
NATOzaczęłoodgrywaćrolęstabilizacyjną,poprzezzapobieganiepowstawaniu
irozprzestrzenianiusiękonfliktówregionalnych.Sojuszpromujedemokrację,prze-
strzeganieprawiwolnościczłowiekaidążydopokojowegorozwiązywaniakonfliktów,
alewraziepotrzebyposługujesięswoimisiłamiwojskowymiwramachoperacji
stabilizacyjnych,reagowaniakryzysowegoczyhumanitarnych(przykładKosowo).
Zkoleipoatakachterrorystycznychw2001rokuorganizacjaskupiłasięnaprzeciw-
działaniumiędzynarodowemuterroryzmowiczyproliferacjibronimasowegorażenia.
WspółczesneceleipowinnościNATOzostałyokreślonewNowejkoncepcji
strategicznejNATO,przyjętejnaszczyciewLizboniew2010rokuiobowiązującej
przeznajbliższe10lat(do2020roku)[6].DozasadniczychzadańNATOzaliczono:
obronęzbiorową(kolektywną),
zarządzaniekryzysowe(przeciwdziałaniekryzysom),polegającenazapro-
wadzaniulubwspieraniupokojupozaterytoriumtraktatowymorganizacji,
bezpieczeństwokooperatywneosiąganepoprzezpartnerstwozinnymi
państwamiiorganizacjamiorazutrzymaniezasadynotwartychdrzwi”do
członkostwawSojuszudlawszystkichkrajóweuropejskich,którespełniają
kryteriademokratyczneistandardyorganizacjipoto,byEuropafunkcjo-
nowałajakojedenorganizm,wwolnościipokoju.
FundamentemNATO,gwarantującymwolnośćibezpieczeństwowszystkimjego
członkom,nadaljednakpozostajeobronakolektywnaterytoriumtraktatowego.
Obecniewobliczupojawieniasięnowychzagrożeńocharakterzeniemilitarnym,
takichjaknp.kryzysmigracyjnyizwiązanaztympotrzebawzmocnieniakontroli
nazewnętrznychgranicachSojuszu,katastrofynaturalneczyproblemyenerge-
tyczne,dostrzegasiępotrzebęprzekształceniapolityczno-wojskowegocharakteru
[5]
R.Czulda,WyzwaniedlaNATO:postępującyrozłampotencjałów,[w:]NATOwobecwyzwańwspółcze-
snegoświata,(red.)R.Czuldaiin.,InstytutBadańnadStosunkamiMiędzynarodowymiwWarszawie,
Warszawa2013,s.345.
[6]
DecyzjaopowstaniuNowejkoncepcjistrategicznejNATOzapadłapodczasszczytupaństwNATO
wStrasburguwkwietniu2009r.Praceprowadziłagrupa12niezależnychekspertówpochodzących
zróżnychpaństwczłonkowskich,powołanychprzezsekretarzageneralnego.Jednymznichbył
prof.AdamDanielRotfeld,zasłużonypolskidyplomata.