Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niekształtującymiopiniępubliczną,leczsąswoistymiwyznawcami
ipropagatoramipewnychideiipartii,kierującsięnietylkopobudka-
miszlachetnymiiideowymi,lecztakżebodźcaminiskimiimaterial-
nymi.Ichzachowanieniecechujenaturalnaskłonnośćczłowiekado
odkrywaniaprawdyoświecie-takim,jakimonjestfaktycznie-lecz
jestonoprzejawemupodobaniadoswoistegomistyfikowania,anie-
kiedynawetfałszowaniarzeczywistości33.
Krytycznieostaniedziennikarstwawielkopolskiegodrugiejpoło-
wyXIXwiekupisałnPrzeglądPoznański”34w1864roku35.Przypo-
mnianotamprawidła,którymipowinnikierowaćsięsumienniiodpo-
wiedzialnidziennikarze,amianowicie:Nierozszerzaćniedostatecznie
sprawdzonychwiadomości,choćbytenaszymzamiaromnajbardziej
dogadzały;-skorosięoneokażąfałszywemi,odwołaćjeztakąszcze-
rościąiprzyciskiem,jakgdybyśmyznassamychniecniezarzuconą
namzbrodnięzmywali;-nienakręcaćwypadkówdonaszychcelów,
nieujmowaćzichopisutego,cosięnieskładawobraznampożą-
dany,nieprzemilczaćzdarzeńnamnieprzyjaznych;-wpolemice
przytaczaćcałezdanieprzeciwnika,niewyrywaćpojedyńczychwy-
rażeń,niepodchwytywaćsłówniezgrabnielubprzezwidocznąpo-
myłkęwpośpiechunakreślonych;-dlaułatwieniasobieodporu,nie
przesadzaćzarzutównamczynionych,tencoostrzegadrugiegożesię
nieostrożniezogniembawi,niemówijeszczeżejestpodpalaczem;
-umieszczaćodpowiedziwywołanenaszemwystąpieniem,stawiaćsię
zawszenastanowiskuprzeciwnika,rozumiećgojakonpragniebyć
zrozumianym;-niezbywaćmilczeniemniczegoinikogo;-nieciskać
33SewerynGoszczyńskizaliczyłtakiezachowaniedokategoriipoświęcenia
fałszywego(S.Goszczyński,Słowoopoświęceniu,Poznań1845,s.49-50).
34Szerzejoideowychiprogramowychpodstawachczasopismazob.Wstęp,
nPrzeglądPoznański”1845,t.I,s.1-27.Por.Pismaks.JanaKoźmiana,t.I,Po-
znań1881,s.1-18.OzawartościnPrzegląduPoznańskiego”zlat1845-1865zob.
Spisartykułówzawartychw38tomachPrzegląduPoznańskiego,nPrzeglądPo-
znański”1865,t.XXXVIII,s.I-LV
.Zob.także:K.Grunwald,„PrzeglądPoznań-
ski”.Zdziejówprasypoznańskiej,nKronikaMiastaPoznania”1946,nr1,s.62-65;
K.Jarochowski,Literaturapoznańskawpierwszejpołowiebieżącegostulecia,Po-
znań1880,s.113-116;S.Karwowski,Czasopismawielkopolskie.Częśćpierwsza
1796-1859,Poznań1908,s.58-62;Pismaks.JanaKoźmiana,t.III,Poznań1881,
s.320-325.
35Dziennikarstwo,nPrzeglądPoznański”1864,t.XXXVII,s.221-238.
17
