Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ObrazbitwypodGuzowemwświetle…
17
kapoległawferworzewalki.Radziwiłłmiałwczasiebitwyzmienićulubionego
konianainnego
40
.Odnalezionypobitwiekońpodczaszegopozwoliłregalistom
wysnućwniosek,żejedenznajważniejszychprzywódcówrokoszannieżyje.
NatomiastDaniłłowiczzostałuznanyzamartwego,wczasiebitwybowiem,nie
chcącnarazićsięrokoszanom,uciekłidopiero,gdytriumfwojskkrólewskich
stałsięfaktem,powróciłdoobozu
41
.Wartotakżezwrócićuwagęnawyraźnie
zawyżonąliczbępoległychwbitwieżołnierzy.Nuncjuszszacuje,że:nRocho-
sani,nesianorestatimorticircaottocentoacavalloettuttalafanteriach`erada
cinquecento[…]essendonemortidalapartediSuaMaestdcircaaduecento”
42
.
JednocześnieSimonettainformuje,iżMikołajZebrzydowskipoporażceudał
siędoIłży,bytamodbudowaćgronoswychzwolenników.
Owieleciekawszeibardziejrzetelneinformacjesązawartewliścienapi-
sanymkilkadnipóźniej112lipca.Oilesamprzebiegbitwynuncjuszzawarł
zaledwiewkilkuwersach,otylejejkonsekwencjompoświęciłwięcejmiej-
sca.Samopisstarciaograniczasięjedyniedoprzedstawieniasytuacji,jakaro-
zegrałasięnaprawymskrzydlewojskkrólewskich,gdzieChodkiewicz,wraz
zodwodamiPotockich,przyjąłuderzenieRadziwiłłaiodpowiedziałkontrata-
kiem.Fakt,iżSimonettaograniczasiędoprzedstawieniawalkitylkonatym
skrzydle,niepowiniendziwić,jedyniewtymmiejscuzaszłybowiemwypadki
godneopisania.PoprzeciwległejstronieJanSzczęsnyHerburtniemalnatych-
miastpopierwszymstarciuzoddziałamiŻółkiewskiegowydałrozkazodwro-
tu.Takapostawanieprzysporzyłamusympatyków.Wpóźniejszejfazieroko-
szuzostałuznanyzatchórzaizdrajcę,copotwierdzasatyrycznywierszInJo-
annemFelicemHerbort,fugientemexproelio
43
.NatomiastwcentrumMikołaj
ZebrzydowskiniebyłwstanieporadzićsobiezwojskiemPotockich.Jedynie
Radziwiłł,atakującoddziałyChodkiewicza,mógłsięposzczycićchwilowym
sukcesem.Udałomusiębowiemprzełamaćopórwojskhetmanaidotrzećdo
oddziałówZygmuntaIIIWazy,bezpośredniozagrażająckrólowi:nsu’lprin-
cipio,trovandopocaresistenzaneliprimicombattenti,arrivògranpartedi
lorosinvicinoalostendardosiSuaMaestd”
44
.Ponoćwówczasjedenzroko-
szan1niejakiHołownia1miałwpaśćpomiędzyoddziałykrólewskieiza-
40
T.Wasilewski:RadziwiłłJanusz.W:Polskisłownikbiograficzny[dalej:PSB].T.30/2,
z.125.Wrocław1987,s.205.
41
K.Lepszy:DaniłłowiczJan.W:PSB.T.4.Wrocław1938,s.4141415.
42
F.SimonettadoS.Borghese,Łowicz7VII1607.W:ANP,T.XVIII/1,nr270,s.281:nro-
koszaniestraciliokołoośmiusetkawalerzystówicałąpiechotę,którejbyłopięciuset[…]postro-
niekrólewskiejokołodwustu,którzyzginęli”1tłum.P.D.
43
PismapolitycznezczasówrokoszuZebrzydowskiego(160611608).Wyd.J.Czubek.T.1.
Kraków1916,s.2331234;por.H.Wisner:Rokosz…,s.72;R.F.Grabowski:Guzów…,s.60,
62.
44
F.SimonettadoS.Borghese,Łowicz12VII1607.W:ANP,T.XVIII/1,nr272,s.284:
nnapoczątku,znajdującmałyopórwśródwojowników,dotarławiększośćznichbliskochorągwi
króla”1tłum.P.D.
2Wieki…
