Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Częśćpierwsza:Władza.Instytucje,polityka,protagoniści
sylwetekprzedstawieńwrogichludównapodnóżkachtronówkrólewskich36.
Sylwetkiklęczących,związanychjeńcówspotykanesąteżwinnymkontek-
ście.Interesujące,wczesneznaleziskopochodzim.in.zdepozytuodkrytego
w2001rokuwtrakciewykopaliskwTellel-Farkha(il.6)37.
Znanesąrównieżinneprzykładydokumentującetryumfwładcynad
pokonanymiwrogami,np.przezprzywiązaniejeńcówdowozubojowego38
lubzawieszeniepojmanychwrogówgłowamiwdółnadziobiestatkuwio-
zącegozwycięzców39.Sylwetkipojmanychjeńcówodgrywająteżnierazdość
istotnąrolęwpołączeniuztradycyjnymsymbolemzjednoczeniaEgiptu/nie-
naruszalnościkosmosu,określanymjakosematawy(flwiązanieObuKrain”).
Wklasycznymujęciuskładasięonzpionowegoelementusema(płucawraz
ztchawicą),doktóregoprzymocowanesąheraldyczneroślinysymbolizujące
ObaKrólestwa–EgiptuGórnego(lotos)iEgiptuDolnego(papirus)40.Wjed-
nymzwariantówdołodygtychroślinprzywiązanisąodpowiedniojeniec
nubijskiisyryjski41.Doskonałymprzykłademtakiejemblematycznejkoncepcji
jestm.in.bazaskarabeuszazczasówXIXdynastii,naktórejukazanofaraona
SetiegoIjakoSfinksatryumfującegonadpojmanymNubijczykiemiSyryjczy-
kiem,przywiązanymidowspomnianegowyżejsymboluzjednoczeniaEgiptu42.
drzwispoczywałdokładnienajegoplecach.Por.J.E.Quibell:Hierakanpolis
I
,tabl.
III
.Cha-
rakterystycznebyłoteżumieszczaniewizerunkówpojmanychjeńców(flDziewięćłuków”)
napodeszwachsandałówlubflstopach”kartonażymumiowych.Zob.G.Rühlmann:Deine
FeindefallenunterdeineSohlen.flWissenschaftlicheZeitschriftderMartin-Luther-Univer-
sität”.Halle1971,t.20:2,s.61-84.
36Por.m.in.H.Junker:DieFeindeaufdemSockelderChasechem-StatuenunddieDarstel-
lungvongeopfertenTiere.In:ÄgyptologischeStudien.Ed.O.Firchow.Berlin1955,s.162-175
orazE.Uphill:TheNineBows.JEOL1967,Bd.19,s.393-420.
37Zob.M.Chłodnicki,K.M.Ciałowicz:Tellel-Farkha(Ghazala).Season2001.PAM2002,
t.13,s.107,il.1.orazostatnioK.M.Ciałowicz:EarlyEgyptianObjectsofArt.In:Tellel-FarkhaI.
Excavations1998-2011.Eds.M.Chłodnicki,K.M.Ciałowicz,A.Mączyńska.Poznań-Kraków
2012,s.207,il.8.
38Np.NubijczycyprzywiązanidoskrzynirydwanuAmenofisaIII:J.Leclant:La
masacredesboeufsgrasetletriomphedel!Egypte.MDAIK1956,Bd.14,tabl.VIII,2.
39InformujeotyminskrypcjaAhmosego,synaEbany(KurtSethe,Urk.IV,9,5).Do-
wiadujemysięzniej,żewziętychdoniewoliNubijczykówzawieszonowtensposóbna
dziobiestatku,wracającegotryumfalniedoKarnaku.JakprzypuszczałSiegfriedSchot
(EinungewöhnlichesSymboldesTriumphesüberFeindeÄgyptens.JNES1955,t.14,s.97-99),
wywodzisięstądpotwierdzonywegipskimbudownictwieokrętowymzwyczajozdabiania
rzeźbionymitułowiamiwrogówwspornikówwioseł,abyuderzaćwniestalewtrakcie
wiosłowania.
40R.H.Wilkinson:ReadingEgyptianArt.AHieroglyphicGuidetoAncientEgyptian
PaintingandSculpture.London1992,s.80-81.
41R.H.Wilkinson:ReadingEgyptianArt…,s.18-19,80-81.
42J.Śliwa:EgyptianScarabs,ScaraboidsandPlaquesfromtheCracowCollections.Kraków
1985,nrkat.18;Idem:Skarabeuszeegipskie.Wrocław2003,tabl.XV.
