Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
trzypióra32.Hełmyzpióramiwidniejąteżnarostrach
czylipochodzącezdwóchróżnychhełmów.Nieda
Egadi8iEgadi10.
sięstwierdzić,dojakichwojsknależałyteelementy
Większośćznalezionychrostrównosiświadectwa
uzbrojenia.HełmytypuMontefortinobyłyużywane
rzymskiejprodukcji.Rzymskaikonografiapojawia
zarównoprzezRzymian,jakiCeltóworazmieszkań-
sięnapięciuznich.Ażnasześciuwidniejąinskryp-
cówItalii.WczasieIwojnypunickiejKartagińczycyko-
cjełacińskie.TymczasemwedleprzekazuPolibiusza
rzystaliznajemnikówzLibii,Hiszpanii,GaliiiLigurii,
natematprzebiegubitwyuWyspEgackichstraty
którzymoglisięposługiwaćtakimsprzętem.Najednym
flotykartagińskiejbyłyowielewiększeniżstratyfloty
zhełmówznalezionografto,naktórenajprawdopodob-
rzymskiej.Ewentualnewytłumaczenietegoparadok-
niejskładasiępunickaliteraHe(hē)albocelto-iberyjska
sumożestanowićfakt,żewczasiewalk,któremiały
literaE.Jeśliwśródtychhełmówznajdująsięegzempla-
miejscew249r.p.n.e.podDrepana,Kartagińczycy
rzeużywaneprzezRzymian(ahełmyprostejkonstrukcji
zdobyliponadstorzymskichokrętów.Najprawdo-
typuMontefortinoznapolicznikamibyłybardzoroz-
podobniejzostałyonewyprodukowanejużwlatach
powszechnionewśródlegionistów),tostanowiąone
255i250p.n.e.iprzystosowanedowalkiprzypo-
najwcześniejszeznaleziskategorodzaju,wywodzące
mocysławnychnkruków”33.Byływciągłymużyciu
sięzrozpoznanegoterenubitwy.Tylkojedenzodkry-
ażdo242r.p.n.e.,kiedytorozpoczęłasiębudowa
tychhełmówzdecydowanieodbiegakształtemodheł-
nowejfloty.Testarszetypyokrętówwciążjednak
mówtypuMontefortino.Możliwe,żechodziopierw-
stanowiłyznacznączęśćkartagińskiejfloty.Takiewy-
szyznanynamegzemplarzhełmutypowegodlaarmii
służonejednostkizpewnościąustępowałynowiutkim
kartagińskiej.
okrętomRzymian,którekonstruowanospecjalnie
Dodatkowychinformacjiudzieliłybadaczomte-
zmyśląotaranowaniu34.Obecnośćokrętówzdoby-
renubitwyodkrytelicznepunickie36igrecko-italskie
tychnaRzymianachweflociekartagińskiejmogą
amfory37.Łączniewydobytoichokołodwustu.Można
tłumaczyćzagadkoweznaleziskawrodzajuzatartej
zakładać,żewiększośćamforwywodziłasięzokrę-
twarzybóstwa/żołnierzanarostrumEgadi7iamfo-
tówkartagińskich,któreprzewoziłyzapasydlaarmii
ryzpunickimgrafto,odkrytejwrzymskiejprodukcji
naSycylii.Dużaichczęśćjestnietkniętaiwcałości
rostrumEgadi4.Prostotę,brakdekoracjiiniestaran-
zachowana.Ponieważwciąguwiekówichzatyczkipo-
newykończeniepowierzchnikartagińskiegorostrum
wypadały,wewnętrzachidealnemiejscadogniazdo-
Egadi3(atakżeewentualniekartagińskich2i5,które
waniaznalazłysobieośmiornice.Budującosłonyprzed
równieżniezostałynależyciewygładzone)możetłu-
drapieżnikami,gromadziłym.in.przeróżneprzedmio-
maczyćpośpiechKartagińczykówwprodukcjiokrę-
tyzterenubitwy.Położenietychamfornadniemorza
tówdocelukampanii241r.p.n.e.35
skłaniadomyślenia.Wprzypadkuwiększościzacho-
WinteresującymnasrejonieWyspEgackichod-
wanychpozostałościpowrakach,kiedyporozkładzie
krytoteżpozostałościuzbrojeniauczestnikówbitwy
drewnianegokadłubaładunekosiadałnadnie,amfory
wpostacikilkunastuhełmówzbrązu.Większość
znajdujemywjednymmiejscu.Tymczasemamforyzte-
znaleziskbyłazasługązałogiHerkulesa.Operatorzy
renubitwywrejonieWyspEgackichbyłynaznacznej
zdalnegopojazdupodwodnegozidentyfikowalina
powierzchniprzypadkoworozsiane.Coprawdanie
dnielicznehełmy,którychnieudałosiępodnieść.
tworzyłyskupisk,alezdrugiejstronystanowiłynieprzy-
ZnaleziskatohełmydobrzeznanegotypuMontefor-
padkowezgrupowanie.Niewiadomo,jaktotłumaczyć.
tino.DownętrzarostrumEgadi6budującegniazda
Możliwe,żekartagińskietransportowceporzuciłyswój
ośmiorniceprzyniosłym.in.gwoździezżelaza,za-
ładunekwczasiebitwy,kiedytokorzystajączesprzy-
wiashełmuzbrązuidwanapoliczniki-obalewe,
jającegowiatruuciekaływstronęwyspyMarettimo,
apotemdoAfryki.Możliweteż,żeamforywpadały
12-13:nDotegowszystkiegostrojąsięjeszczewhełmzpióropu-
szem,któryskładasięztrzechprostostojącychczerwonychalbo
32
PrzywodzitozaraznamyślopisPolibiusza,DziejeVI,23,
dowodyzmocnojużuszkodzonychokrętów,które
szłynadno38.
czarnychpiór,długichprawienałokieć”.
33
Polibiusz,DziejeI,60,1-2.
36
Najednejzamforznalezionofenickie/punickielitery
34
Rzymianiecałkowicieodstąpiliodstosowaniaciężkich
ResziTau(rēżitāw).
nkruków”,któreujmowałyokrętomruchliwościistabilności,
37
Amforytypugrecko-italskiegowytwarzanonaterenie
przyczyniającsiędoogromnych,idącychwsetkiokrętów,strat
Tunezji,SycyliiiKampanii.
wczasieburzmorskich.
35
Polibiusz,DziejeI,61,4-5.
38
Wniektórychmiejscachterenubitwyróżnegorodzaju
artefaktywystępująjednakwpewnychzagęszczeniach,comoże
26
