Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
orazautonomię,możnatakżespojrzećnaniąjakonakolejnąwariacjęnatemat
TZI.Chciałbymjednakwskazaćnakilkapotencjalnychutrudnieńwrecepcji
niniejszejksiążki.Popierwsze,niepoświęcamteoriizwrotuinkorporacyjnego
większejuwagi,ale,takjakpisałempowyżej,niemogłemjejzupełniezignorować,
gdyżnarracjamogłabybyćmomentaminiezrozumiaładlaobiorców,zwłaszcza
gdyposługujęsięterminamitakimijakmacierz,enemizacja,dwatrybyTZI,
układS-O-W
,kategorieS-O-WiW-O-S,przeskokpozycyjny(przeskoks-w|
w-s),flefektmalowanegoptaka”,dystopieiinne.ZainteresowanychCzytelni-
kówmuszępokierowaćdopoprzedniejpublikacji,wniejbowiemszkicujęmoje
filozoficzno-antropologicznestanowiskonatematkategoriiSwój-Obcy-Wróg
(S-O-W)jakotrzechróżnychwymiarówinności.Dodamtutylko,żeTZIjest
kośćcemdoprawidłowegoodczytywaniaprezentacjibiografiiposzczególnych
bohateróworazichdzieł.
Podrugie,wybranipisarzeniesąoczywiścieprzypadkowi.Każdyznich
żyłwlatach30.i40.XXwiekuidoświadczyłaberracyjnychwydarzeńwTrze-
ciejRzeszy.KlausMannreprezentujewielkąemigracjęintelektualistówokresu
nazywanegoprzezemniedrenażemniemieckiegorozumu,HansFalladajest
przedstawicielemintelektualistów,którzyzdecydowalisiępozostaćwtotali-
tarnejTrzeciejRzeszyinadaltrudnilisiępisarstwem,przebywającniejakona
wewnętrznejemigracji.AmerykańskipisarzTomasWolfegościłkilkakrotnie
wNiemczechiobserwowałjakoobcokrajowieczmiany,jakiedokonywałysięna
terenachniemieckich;Louis-FerdinandCéline,pisarzfrancuski,zostałzkolei
uznanyprzezFrancjęzazdrajcęikolaborantaijakosympatykrządówVichypo-
zbawionypowojnieobywatelstwa.Postanowiłemdodaćjeszczejednegopisarza
europejskiego,którywczasie,gdyHitlerzdobywałwładzę,przebywałwNiem-
czech,aktóryprecyzyjnieoddałwswoichdwóchpowieściachatmosferętamtych
lat,atmosferęstrachu,terroruiprześladowaniakulturmniejszościowychprzez
ówczesnąkulturędominującą.MamnamyślibrytyjskiegopisarzaChristophera
Isherwooda,twórcębestselleruSamotnymężczyzna.Niecomiejscapoświęcam
takżeJerzemuKosińskiemu,amerykańskiemupisarzowiżydowskiegopochodze-
nia,którybodajjakopierwszyidośćsłyszalniezainicjowałantypolskąkampanię
wUSA,afikcjęliterackązaprezentowałjakoautobiograficznąkronikępolskiego
antysemityzmu,mającegosięmasowoszerzyćwczasieokupacjinazistowskiej
naziemiachpolskich.
Wrozdzialeostatnimzajmujęsięfikcjąliteracką,traktującjąpoANT-owsku,
awięccałkowiciepoważnie,jakoempirycznymateriałdowodowyrelacjonujący
opowiadanąrzeczywistośćkulturową.Odrębnąuwagępoświęciłemtudwóm
powieściom,omawiającymzpunktuTZIsytuacjęswojego,którynagle,wwy-
nikuodgórnychiniezależnychodsiebieokoliczności,stajesięobcym,apotem
