Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dosztukiaktorskiejrówniemocnozachęcanounas.Tutaj
odmiennepodejściewidaćjużwmimice,pozostającej
wścisłymzwiązkuzinnymisztukami
naśladującymi”12.Aotogarśćinnychprzykładów:
warszawskikrytykpochodzeniafrancuskiego,Emanuel
Murray(1751–1822),zwolennikklasycznegoładu
wsztuce,skłaniasięokoło1810rokujakbywbrewsobie
doporównawczejtendencji,niezauważając,iżpochwała
cechnarodowychzaburzauniwersalnymodelaktorstwa:
„Aktorka[…]musiznaćobyczaje,nawykiigustaswego
kraju–piszeMurray–iwedługtegokształtowaćpostawę,
ruchy,gesty,mimikę,brzmieniegłosuoraz
podporządkowywaćtemuwszystkiemuodgrywany
charakternawetwtedy,gdypowstaływedługobcych
wzorów.Wprzeciwnymwypadkubędziekłamać,nie
będzieaniFrancuzką,aniPolką”13.PanideStaël
wrozprawie
ONiemczech
(1810)dopaletyopiniiogrze
scenicznejdodajeaktorstwoangielskie:„Anglicymają
więcejgodnościniżNiemcywsposobierecytacjiwersu,
aleobcajestimjednakowatradycyjnapompatyczność,
którejodswychaktorówwymagająwtragediach
Francuzi”14.Jejprzyjaciel,BenjaminConstant,wtym
samymmniejwięcejczasiewsłynnych
Refleksjach
otragedii
„
Wallenstein”ioteatrzeniemieckim
pisze,
iżnascenie„Francuziukazujątylkojakiśfaktlub
pojedyncząnamiętność,nawetwtragediachopartych
nahistoriiczytradycji.Niemcyzaśprzedstawiającałe
życielubteżosobowośćwcałejswejzłożoności”15.
Wartopodkreślić,żetrzyostatnieprzykładypochodzą
zprac,którepowstałypo1800roku,czyliparęlat
ponapisaniuprzezHumboldtaesejuogrzefrancuskich
aktorówtragicznych.Zbieżnośćideowapomiędzyjego
refleksjąamyślądeStaëlczyConstantamogłabynie
dziwić:wielokrotnieistosunkowoczęstoprowadzili
wspólneintelektualnekonwersacjewParyżubądź
wzamkuwCoppet,którynależałdofinansistyiministra
LudwikaXVI,Jacques’aNeckera,ojcaPani
deStaël16.Jednakniektóreargumenty,pojawiającesię
najpierwwesejuHumboldta,apotemuPanideStaël
