Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zasadyustrojowegoprawaadministracyjnego
35
wsobiebogatyiwciążpoznawanypotencjałwyjaśniającyiporządkującyżycie
społeczne.Zjednejbowiemstronytłumaczyonazjawiskouspołecznienia,zdrugiej
zaśjereguluje.Natomiastpraktycznestosowaniezasadypomocniczościpozwa-
lanazbudowaniebardziejsprawiedliwegoiefektywnegoładuspołecznego”
69
.
ZaautorazasadyuważasiępapieżaPiusaXI,którysformułowałjąw1931roku
wencykliceQuadragesimoAnno.Kreśląckoncepcjętejzasady,pisałonm.in.:
ncojednostkazwłasnejinicjatywyiwłasnymisiłamimożezdziałać,tegojejnie
wolnowydzieraćnarzeczspołeczeństwa;podobnieniesprawiedliwością,szkodą
społecznąizakłóceniemustrojujestzabieraniemniejszyminiższymspołeczno-
ściomtychzadań,któremogąspełniaćiprzekazywanieichspołecznościom
większymiwyższym.Każdaakcjazeswegoceluizeswejnaturymacharakter
pomocniczy,winnapomagaćczłonkomorganizmuspołecznego,anieniszczyć
ichlubwchłaniać”
70
.Powyższeokreśleniepomocniczościuważasięzaujęcie
negatywneomawianejzasady.Odpowiadamuujęciepozytywne,zakreśloneprzez
LotharaSchneidera,wedługktóregojednostcekoniecznajestpomocpoprzez
tzw.subsydiarnetowarzyszenieisubsydiarnąredukcjęwszędzietam,gdzienie
jestonawstaniesamasobieporadzić
71
.Oczywiściezasadapomocniczości,jako
regułaustrojowaispołecznegodziałania,jestadresowanadowszystkichpod-
miotówżyciapublicznego,odjednostkipocząwszy,poprzezmałegrupyilokalne
społeczności,napaństwie,jakoorganizacjipolitycznejnajwyższegorzędu,anawet
społecznościponadnarodowej,skończywszy.Zasadapomocniczościbywateżnie-
kiedyokreślanamianemzasadykompetencji,jakożeodnosisiędoustrojowej
sferyalokacjizadańikompetencjiwżyciupublicznymipaństwowym.Wskazu-
jeona,żekompetencjedecyzyjnewinnybyćulokowanenaszczeblujaknajbliż-
szymosóbispołecznościichdotyczących.Tylkowniektórychsprawach,gdy
wymagategointereszbiorowości,decyzjemogązapadaćnaszczeblachwyższych.
Zatemwszędzietam,gdziejednostkabądźgrupaspołecznaniższegorzędujest
G.Kryszeń,Zasadapomocniczości(subsydiarności),[w:]Wielkaencyklopediaprawa,Białystok-
Warszawa2000,s.1235;A.Szpor,PaństwoasubsydiarnośćjakozasadaprawawUEiwPolsce,
nSamorządTerytorialny”2001,nr12;W.Łużyński,Zasadapomocniczościpodstawąhumani-
stycznegoporządkuspołecznego,nStudiaPelplińskie”2003,T.34,s.249-260;S.Cieślak,op.cit.,
s.42-44;S.Fundowicz,DecentralizacjaadministracjipublicznejwPolsce,Lublin2005,s.21-22;
T.Bąkowski,Administracyjnoprawnasytuacjajednostkiwświetlezasadypomocniczości,War-
szawa2007;M.Granat,Zasadapomocniczościjakonormakonstytucyjna.CzywstępdoKonsty-
tucjiRPzobowiązuje?,[w:]Instytucjeprawakonstytucyjnegowdobieintegracjieuropejskiej.
Księgajubileuszowadedykowanaprof.MariiKruk-Jarosz,(red.)J.WawrzyniakiM.Laskowska,
Warszawa2009,s.62-70;E.Olejniczak-Szałowska,Zasadapomocniczości(subsydiarności),[w:]
Prawoadministracyjne.Pojęcia…,op.cit.,s.166-169.
69
J.Janowski,Filozoficznetreścizasadypomocniczości,[w:]Zmianyspołeczne…,op.cit.,s.317.
70
EncyklikaQuadragesimoAnno,nZnak”1982,nr7,s.707-708.
71
J.Janowski,op.cit.,s.318.
