Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UKRAIŃCYIICHSĄSIEDZINAPRZESTRZENIWIEKÓW
Cezurączasowąodgrywającądoniosłąrolęwfunkcjonowaniuukra-
ińskiegoszkolnictwanapołudniowymPodlasiubyłopodpisaniepo-
kojuwBrześciupomiędzyUkraińskąRepublikąLudowąapaństwami
centralnymi12.Radośćztegoaktubyłaotylezrozumiała,oznaczała
uznanieprzezPaństwaCentralneniepodległejukraińskiejpaństwowo-
ściiprzyznaniejejobszarówgubernichełmskiej,czylipołudniowego
PodlasiaiChełmszczyzny.Wtymmomenciedziejowymliczbawszyst-
kichszkółukraińskichpodległychUkraińskiejHromadziewynosiła114.
Wewszystkichplacówkachuczyłosięponad6000uczniów13.Popodpi-
saniupokojubrzeskiegonauczyciele,instruktorzyszkolnictwaiwszy-
scy,którzyprzybylinaPodlasienapoczątkulutegoopuścilitetereny
iudalisięnawschódwceluwalkizbolszewikami14.Trudnasytuacja
URLnawschodzieizajęcieKijowaprzezwojskabolszewickiespowodo-
wały,wmarcu1918roku43szkołymusiałyzawiesićswądziałalność,
gdyżflsiczownicy”pracującywnichjakonauczycieleruszylinafront15.
Wceluutrzymaniaszkółpoopuszczeniuichprzezdotychczasowych
nauczycielistaranosięprzekazaćjewręcechętnych,nawetniewy-
kształconychosób.Jednocześniezpowoduwyczerpaniasięmożliwości
finansowychUSRnauczycielomobniżonopłacę.Pomimotychproble-
mówokoło80placówekdotrwałodokońcarokuszkolnego16.Wtym
czasiepołudniowaczęśćChełmszczyznyznajdowałasięwgranicach
terytoriumokupowanegoprzezwojskaaustro-węgierskie,któretowła-
dzeniedopuszczałydorozwojuukraińskichorganówpaństwowych17.
niempieśniczyteżnaukąwyszywaniadladziewcząt,Понашомукраю,«Р.днеСлово»(Б.ла)
1918,19,с.4.
12Otraktaciebrzeskimzob.JerzyHawryluk,Brzeskitraktatpokojowyw1918rokupomiędzy
UkrainąapaństwamicentralnymiiproblemPodlasia,flKrakowskieZeszytyUkrainoznawcze”
1993,t.I/II,s.323–354.
13Понашомукраю,«Р.днеСлово»(Б.ла)1917,4,с.4.
14Okryzysieszkolnictwaukraińskiegowiosną1918rokuświadczyrównieżbrakprzedstawi-
cieliChełmszczyznyiPodlasianazjeździeWszechukraińskiejNauczycielskiejSpółki.Odbył
sięonwKijowie10maja1918rokuzudziałemreprezentantóworganizacjinauczycielskich
zKijowszczyzny,Połtawszczyzny,Podola,Czernichowszczyzny,Wołynia,Charkowszczyzny,
Jekaterynosławszczyzny,ChersonszczyznyiBesarabii.Łączniereprezentowalioni56orga-
nizacji,zob.3.здрад.Всеукра.нско.Учительско.cп.лки,«В.стникполlтики,лlтератури
йжиття»(В.день)1918,24,с.201.
15Укра.нськомуУчительствунаокупованихземлях,«Р.днеСлово»(Б.ла)1918,9,с.4.
16Р.кпросв.тно.прац.,«Р.днеСлово»(Б.ла)1918,39,с.1–2.
17Под.лГаличинийXолмщини,«Р.днеСлово»(Б.ла)1918,33,с.1–2.
20