Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
prowadzićaktstanucywilnego.Takieprawoprzysługiwałojedynieproboszczom
parafii.Takwięcnadalistniałytrudnościzwiązanezrejestrowaniemchrztówczy
zgonówlubwogóleniebyłomożliwościichodnotowania.Bardzołatwomożna
bowiemsobiewyobrazićkonsekwencjezwiązanezniezarejestrowaniemzgonu
dladalszegofunkcjonowaniarodzinyzmarłego.Brakmożliwościzarejestrowa-
niachrztu,małżeństwalubzgonunegatywniewpływałnawewnętrznestosunki
rodzinne.Mogłotopociągnąćtakżepoważnereperkusjemajątkowe.Władze
duchowne,chcącuniknąćtakichsytuacji,porozumiałysięzCentralnymKomi-
tetemObywatelskimguberniKrólestwaPolskiegoodnośniedozasadsporządza-
niaświadectwchrztów,ślubówipogrzebów3.Samikapelaniuchodźcówzostali
tymczasowoprzyporządkowanidonajbliższychparafiirzymskokatolickich,na
którychtereniewypadłoimudzielaćposługireligijnej.Księża-kapelanijakidu-
chowniznajdującysięnaetatachwparafiachotrzymalimożliwośćsporządza-
niawspomnianychdokumentówiwydawaniaichzainteresowanym.Służyłyone
takżezapodstawędorejestracjichrztu,małżeństwalubzgonuwaktachstanu
cywilnegoparafii,naktórejobszarzetenaktzostałdokonany.
Wydawaneświadectwabyłybardzoważnymidokumentamisłużącymi
uchodźcomdozałatwieniaszeregusprawurzędowych.Naichpodstawiemogli
sięstaraćoudzieleniepomocyprzezinstytucjepaństwoweispołecznewspiera-
jącewygnańcówwcodziennejegzystencji.Cowięcej,wokresieorganizowania
powrotudoKrólestwaPolskiegostawałysięnp.podstawądowydawaniadoku-
mentówumożliwiającychuchodźcomwyjazdwrodzinnestrony.Wkońcujużpo
przybyciudomacierzystychparafiirzymskokatolickichsłużyłyonezapodstawę
doponownegozarejestrowaniawaktachstanucywilnego4.
OddanadorąkPaństwapublikacjamazazadaniewyeksponowaćkilka
aspektówobecnościuchodźcówpolskichnaterenieImperiumRosyjskiego
wlatach1915-1918.PobyttysięcyuchodźcówzKrólestwaPolskiegoznalazł
swojeodzwierciedleniewurzędowychaktachstanucywilnego,prowadzonych
przezproboszczówiadministratorówparafiirzymskokatolickichnatereniecałej
3
Zob.Okólnikosporządzaniuprzezkapłanówświadectwchrztów,ślubówipogrzebów
z8/21III1916r.RossijskijGosudarswiennyjIstoriczeskijArchiw,zesp.826,inw.1,sygn.2220,
k.383;ArchiwumAktNowychwWarszawie,CentralnyKomitetObywatelskiKrólestwaPolskie-
gowPiotrogrodzie,sygn.790,k.22-23;„ŻycieKościelne”
,1916,nr10-11,s.147-148.
4
Dokonywanotakichczynnościzewzględunachęćuregulowaniaprawnegozmianzacho-
dzącychwstosunkachrodzinnych.Powtórnezgłoszeniefaktuurodzenia,małżeństwalubzgonu
wmacierzystejparafiiznaczącoułatwiałowprzyszłościstaraniesięowydaniestosownychodpi-
sów.UnikanowtedykoniecznościwystępowaniaztakimiprośbamidostrukturKościołarzym-
skokatolickiegonaterenieRosjiSowieckiej(ZwiązkuSowieckiego)lubtamtejszychurzędów
stanówcywilnego.
