Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozmowaojcazsynem,czylimanifestpóźnegotowianizmu...
27
zespotkań3,zwłaszczaztymi,którzybylijegouczniamiiprzybyliwcelu
uzyskaniarady.Najczęściejwięcpodawaneprzezadeptówbezautory-
zacji.toczęstomateriałyoniewielkiejobjętości,którezazwyczajmiesz-
cząsięnajednejlubkilkustronach.Wspomnianezjawiskomożebyćdo-
brąilustracjądosłówAdamaMickiewiczaoTowiańskimjakoficzłowieku
nieksiążkowym”4.TymczasemNoty...należądogrupyraczejnielicznych
pismowiększejobjętości5,licząbowiemprawie30stronwwydaniutu-
ryńskim,a,dlaporównania,nowawersjaBiesiadymaniecałe21stron.
DlategoteżnotatkizebranezrozmówodbytychmiędzyAndrzejem
iAdamemTowiańskimimogąuchodzićzajedenznajważniejszychdoku-
mentówzawierającychsyntezępóźnegonauczaniaSprawyBożej.Noty...
zostałyspisanewkonwencjiwywiadu,choćzsamegotytułuwynika,że
niestanowiązapisujednejciągłejrozmowy,alerelacjonująkilkaspotkań
ojcazsynem6.
wczesnawersjatowianistycznegoświatopoglądu
zawartawbiesiadzie
StanisławPigońpisałoniezwykledoniosłejpozycji,jakąBiesiadazajmu-
jewcałokształciepismAndrzejaTowiańskiegojegozdaniem,byłoto
fijedyneautentyczneźródło,zktóregoodtworzyćmożnachoćogólne
zarysyteoretycznejniejakopodbudowy»SprawyBożej«”7.Zdaniemba-
dacza,podwudziestulatachMistrzAndrzejopracowałnanowotekst
Biesiadyrozwinąłwtedyuwagipoumieszczanewnawiasach,zmienił
terminologię;nadtousunąłzbytkontrowersyjnesformułowania(np.
użytewodniesieniudoChrystusaokreśleniefipierwszypoBogu”)
orazinterpretacjęliczby44.WnowejwersjiBiesiadyzostałyrównież
poszerzonefragmentypoświęconeNapoleonowiorazpojawiłasięre-
fleksjadotyczącaPolski(właściwienieobecnawpierwszejwersjipisma
3J.Sardin,AndrzejTowiański(1799–1878),w:WkręguAndrzejaTowiańskiegoi„Sprawy
Bożej”,wyb.tekstówZ.Guillaume-Wolkowski,Paryż1981,s.5.
4S.Konstańczak,L.Skrzypek,FilozofiaimyślpolitycznaAndrzejaTowiańskiego,fiParerga.
MiędzynarodoweStudiaFilozoficzne”2008,nr1,s.202.
5Należądonichnp.drugiitrzecilistdoFeliksaN.[iemojewskiego]DrugilistdoFeliksa
N.[iemojewskiego],w:PismaAndrzejaTowiańskiego,t.3,Turyn1882,s.34–66;Trzecilist
doFeliksaN.[iemojewskiego],w:PismaAndrzejaTowiańskiego,t.3,Turyn1882,s.66–88.
6AdamTowiański(1835?–1905)byłjednymzdziewięciorgadzieciAndrzejaTowiań-
skiegoiKarolinyTowiańskiejzdomuMaks.UrodziłsięprawdopodobniewAn-
toszwińciu,azmarłwOjrzanowienaMazowszu.PrzezpewienczasmieszkałwŻelazo-
wejWoli,http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.325829(datadostępu1.09.2021).
7S.Pigoń,ZepokiMickiewicza.Studiaiszkice,Lwów–Warszawa–Kraków1922,s.261.