Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StanisławAdamczyk(1900-1971)
odczłowieka,zaliczanychdoprzyrodyożywionej.Kosmologiępowinnowyróżniaćbadanie
światawjegoostatecznych,anie,jaknaukiprzyrodnicze,wbezpośrednichprzyczynach.
Pojęciaprzyczynyorazichrodzajównależyszukaćwmetafizyce.Naukiprzyrodnicze,badając
zjawiska,wskazująnaichbezpośrednieprzyczynyjakoracjewystarczającebadanychzjawisk.
(NiektórzyprzyrodnicyzastępująterminΠprzyczyna”
,określeniemΠwarunekkonieczny
iwystarczający”wystąpieniainnegozjawiska).
S.Adamczykzarzucał,m.in.K.Kłósakowi,żekosmologiawjegoujęciu,wproblematyce
przyczyn,ograniczasięjedyniedoprzyczynwewnętrznychbytu,wykluczającBogajako
zewnętrznąprzyczynęsprawcząicelową.Zarzuttenmógłbudzićpewnewątpliwości,ponie-
ważK.Kłósakdostrzegałpotrzebędalszegowyjaśnieniaprzygodnościsamejmaterii,conie
wykluczałoposzukiwaniadlaniejisamychrzeczyprzygodnych,przyczynyzewnętrznej.
S.Adamczykzaznaczał,żekosmologia,zajmującsiętakżepoczątkiemicelemostatecz-
nymświata,jestformułowanatylkowświetleludzkiegoumysłu,awięcbezodwołaniasię
doObjawienia
7
.
Kosmologianienależywprawdziedometafizyki,alestosujejejzasadydonaukoprzy-
rodzienieożywionej,dlategobyłaokreślanajakoΠmetafizykastosowana”
.Przytejokazji
S.Adamczykwskazywałnainnenazwyużywaneprzezniescholastykówzajmującychsię
wiedząoprzyrodzienp.Πprzyrodoznawstwo”(I.Newton),Πprostasyntezazjawisknauko-
wych”(J.Dewey),Πsyntetyczneujęciewynikównaukprzyrodniczych”(E.Becker),Πteoria
wiedzy”(B.Gawecki).SpecyficznieokreślasięteżjąmianemΠkosmologiinaukowej”
,naktórą
składająsiękosmografiaikosmologia
8
.
Teodycea
NatematteodyceiS.AdamczykpisałwMetafizyceogólnejiwstreszczeniuswegowy-
stąpienia,zamieszczonymwSprawozdaniachTowarzystwaNaukowegoKUL.Zarysowując
tamnajważniejszeelementyplanowanejpublikacjipt.Teologianaturalna,czyliteodycea
9
,
wskazywałnakilkazagadnień.Najpierwzwróciłuwagęnato,żepojęciaoBogusątylko
analogiczneiuzyskiwanedrogąaposteriorycznegodowodzenia,metodąanalogiipropor-
cjonalnościwłaściwej.DziękitemumożnaorzekaćoistnieniuiistocieBożej.
Stwierdziłteż,żeoistocieBogawypowiadasięteologiadogmatycznaidlategochciał
skupićswojąuwagęnawykorzystaniuwteodyceipięciudrógśw.Tomasza(zruchu,zpodpo-
rządkowaniasobieprzyczynsprawczych,zprzygodnościstworzeń,zestopnidoskonałości,
zcelowościwnaturzepozbawionejpoznania).
TeodyceapowinnaokreślaćnaturęfizycznąimetafizycznąBogaorazJegoprzymioty.
ZanajbardziejoryginalnączęśćteodyceiuznałautorrozdziałomawiającydziałalnośćBoga,
7
8
9
Tamże,s.7-8.
Tamże,s.8.
SprawozdaniaTowarzystwaNaukowegoKUL(1965)14,s.55-56.
17
