Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NarcissusandNarcissisminEarlyPsychoanalysis…
25
Whatshouldbenotedisthatnarcissismisnowaconceptwhichdoesnot
primarilyrelatetothehumansubject,buttothelibido.Ithasbecomeapure
economicconcept,whichdenotesthelibidinalcathexisoftheego.Assuch,itis
inscribedinthesystemofpsychicenergies,andultimatelysubjectedtothecon-
stancyprinciple.Inawiderperspective,thismeansthatnarcissismhaslefthe
realmofmeaningandhasbeenintroducedintothepseudo-physicalrealmof
energetics.27AsPaulRicœurandothershaveemphasized,thereremainsagapin
Freud)sthinkingbetweeninstinctandrepresentativeofinstinct.28Whereasthe
latterisphenomenallyknowable,theformerisitsnon-phenomenalsubstratum.
Telattercanbesubjectedtohermeneuticalinterpretation,theformertoquan-
titativeexplanation.Narcissismthuscannotbeprimarilyknown.Primarynarcis-
sismcanonlybededucedfromthelateroccurrencesofsecondarynarcissism,
sincethesubjectwhichwouldhaveamemoryofexperiencingithasatthatpoint
notyetbeenformed.Terewithnarcissismhasreacheditsfarthestremovefrom
itsoriginaldefinitionofa“Narcissus-liketendency.”Havinginthissensebeen
de-psychologized,narcissismisnolongerinanywaydependentonthephenom-
enaassociatedwithNarcissusintheborderzonebetweenliteratureandpsycho-
logicalobservation.
27Cf.PaulRicoeur,Del)interprétation:EssaisurFreud(Paris:Seuil,1965),79-94.
28Ricoeur,Del)interprétation,138-40.
NiclasJohansson
Narcyzinarcyzmwewczesnejpsychoanalizie:
intertekstualnydialogmiędzymotywemipojęciem
Streszczenie
Niniejszyartykułpodejmujepróbęodpowiedzinapytanie,jakgenezapsychoanalitycznego
pojęcianarcyzmuodnosisiędomitycznejiliterackiejhistoriimotywuNarcyza,odktóregoter-
minówwziąłswojąnazwę.WprzeciwieństwiedoopowieścioEdypie,opowieśćoNarcyzie
wmiaręzawłaszczaniaprzezpsychoanalizęjeststopniowopozbawianawłasnejnarracyjności
ialuzjiliterackich.Podejmującpróbęopisutegoprocesudemitologizacji,niniejszyartykułprzyj-
mujeramypojęciowekulturowejsemiotykiJurijaŁotmanaipróbujeudowodnić,żemożebyć
onarozważanazpunktuwidzeniadynamikiwipomiędzypod-semiosferamiliteraturyipsy-
choanalizy.Zwracającszczególnąuwagęnakolejnemomentywewolucjipojęcianarcyzmu-od
stworzeniagoprzezHavelockaEllisaw1899doprzekształceniagownormatywnepojęciewteo-
riiinstynktówFreudaw1914roku-próbujępokazać,jakmotywliterackidostarczastrukturydla
interpretacjiobserwacjipsychologicznych,jakteinterpretacje-czy„tłumaczenia”wkategoriach
Łotmana-tworząnieregularnościwsystemiesemiotycznym,któretozkoleikontrolowane
poprzezwprowadzeniemetapsychologicznejkoncepcjinarcyzmuwsamymsedniepsychoana-
lizy,wprowadzenie,którejednocześniezakłada,żepsychoanalizapozbawionajestsemiotycznej
zależnościodtegoliterackiegomotywu.