Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wartośćbezpośredniegodokonywaniazmianwrozwojuczłowieka,wtymzwłaszcza
wjegoosobowości,jestpodkreślanam.in.wnastępującychdefinicjach,wedługktórych
wychowanieto:
–„dynamiczny,złożonyukładoddziaływańspołecznych[...]wywołującychzmiany
wosobowościczłowiekatymoddziaływaniompoddawanego”(A.Gurycka,1979,s.55);
–„społecznieuznawanysystemdziałaniapokoleństarszychnadorastające,celem
pokierowaniaichwszechstronnymrozwojemdlaprzygotowaniawedługokreślonegoideału
nowegoczłowiekadoprzyszłegożycia”(S.Kunowski,1993,s.170);
–„działaniezmierzającedotrwałejmodyfikacji,ukształtowanialubrozwinięciadyspozycji
emocjonalno-wolicjonalnych,awięckierunkowych,wosobowościjednostki”(H.
Muszyński,1981,s.29);
–„systemdziałańzmierzającychdookreślonychrezultatówwychowawczych”(R.
Wroczyński,1976,s.11);
–„całośćwpływówioddziaływań,kształtującychrozwójczłowiekaorazprzygotowujących
godożyciawspołeczeństwie”(T.Wujek,T.Pilch,1974,s.31);
–„działalnośćspołeczna,którejprzedmiotemjestosobnikbędącykandydatemnaczłonka
grupyspołecznejiktórejzadaniemjestprzygotowanietegoosobnikadostanowiska
pełnegoczłonka”(F.Znaniecki,1973,s.10);
–„planowaaktywność,zorientowananaosiągnięciepewnychcelów,
tj.pewnychpożądanychitrwałychzmianwosobowościludzi”
(R.Schultz,2001,s.253).
Tegorodzajudefinicjewychowaniasugerujądyrektywnekierowanierozwojemczłowieka
wprocesiewychowawczym.Stądteżwtakrozumianymwychowaniuwyznaczasię
chłopcomidziewczętomrolę„konsumentówusługedukacyjnych”lub„tworzywapracy
pedagogicznej”.Niebyłobywtymniczłego,gdybyjednocześniezdawanosobiesprawę
ztego,iżwychowaniezasługującenauznanieniemalzawsze„ma[...]doczynienia[...]
zeszczególnymtypemtworzywa,którewspółokreślanaturęiwspółwyznaczamanifestacje
pedagogicznejdziałalności”(R.Schultz,2001,s.265in.).Poprostuzapominasię,
żepoprawnieprzebiegającyproceswychowaniaprzebiegazawszeprzyczynnymudziale
wspomnianegotworzywa.Wprzeciwnymraziewychowaniugroziniebezpieczeństwo
manipulowaniawychowankamilubwręczichuprzedmiotowieniawnajgorszymrozumieniu
tegosłowa,anawetjawnesprzeniewierzeniesięwychowawcówposzanowaniugodności
osobistejdzieciimłodzieży.
Pozatymwychowanierozumianejakodokonywaniezmianwrozwojuwychowanków
zakłada–przynajmniejimplicite–pilnąpotrzebęodwoływaniasiędookreślonejstrategii
czytechnologiioddziaływańwychowawczych,opartejnazastosowaniuzgóry
zaprogramowanychmetodwywieraniabezpośredniegowpływunadziewczętaichłopców.
Wychowanietakieporównywalnejestraczejzdziałalnościąreprodukcyjną(odtwórczą)niż
twórcząwdosłownymznaczeniutegosłowa.Wychodzisiętuzzałożenia,iżwłaściwie
przemyślanatechnologiaoddziaływańwychowawczychmożenaogółzapewnićniezawodny
sukcespedagogiczny.Jesttowprawdzietechnologiaodmiennaniżtastosowanawprodukcji
materialnej,niemniejprzypomina–zgodniezdefinicjątechnologii–„pewneustalone
iujednoliconesposobyoddziaływaniapodmiotunaprzedmiot,powodującejego
przekształcaniawfinalnyiużytecznyspołecznieprodukt”(R.Schulz,2001,s.262).
Słowem,wodwoływaniusiędo„technologiiedukacyjnej”niemalcałkowitą
odpowiedzialnościązawłaściwyrozwójdzieciimłodzieżyobarczasięgłównierodziców,
wychowawcówinauczycieli.Tymsamymzwalniasięwychowankówzwszelkiej
odpowiedzialnościzawłasnyrozwój,acozatymidzie,ograniczasięinterakcjemiędzy
dorosłymiadziećmiimłodzieżą.Równocześniezapominasię,żeskutecznewychowanie
„współwystępujezawszezaktywnościąwłasnąwychowanka”(A.Gurycka,1979,s.57).
