Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.Metafzyczneproblemyprawoznawstwa
25
Ogólność
Jasność
Stabilność
Jawność
Prospektywność
Niesprzeczność
Możliwośćrealizacji
Zgodnośćdziałania
urzędowegozogłoszonym
prawem
KoniecznewymogiwewnętrznejmoralnościprawawedługL.L.Fullera8
Prawopowinnomiećpostaćregułaplikowalnychdocałej
społeczności
Prawomusibyćzrozumiałedlaadresatów
Prawoniemożebyćzmienianezbytczęsto
Adresacimusząmiećmożliwośćzapoznaniasięzprawem
Prawopowinnowskazywać,jakludziepowinnizachowywaćsię
wprzyszłości,aniezabraniaćichprzeszłychzachowań
Prawoniemożeczegośzabraniaćinacośzezwalaćjednocześnie
Prawoniemożebyćabsurdalneidomagaćsięodadresatówrze-
czyniewykonalnych
Organystosowaniaprawapowinnydziałaćnajegopodstawie
iwjegogranicach
Wróżnychnurtachprawoznawstwazagadnieniametafizycznezajmowałydośćzróż-
nicowanemiejsce:np.amerykańscyrealiści(por.informacjewrozdziale11.1.3)
otwarciekwestionowalisensrozważańmetafizycznych.Zkoleiwielupozytywistów
prawniczychtraktujeproblemymetafizykiprawajakoszczególnieistotne.Itak
zdaniemnp.J.Razawyjaśnienienaturyprawa(rozumianejjakozbiórkoniecznych
własnościwszystkichsystemówprawnych)stanowiwłaściwezadanieogólnejteorii
prawa9.
Wzwiązkuzrosnącąpopularnościąontologiispołecznejwostatnichlatachdostrzec
możnaznacznezainteresowaniefilozofówiteoretykówprawaproblematykąmetafi-
zykiprawa.Ontologiaspołecznatodziedzinafilozofii,którabadanaturęświataspo-
łecznego-naturępoznaniaspołecznegoorazjegoprzedmioty.Takimparadygma-
tycznymprzedmiotempoznaniaspołecznegojestwłaśnieprawoiwieluontologów
społecznychwskazuje,żezrozumienienaturyprawapozwolilepiejzrozumiećnaturę
świataspołecznegowogóle.
2.2.2.Faktyprawne
Pytaniawspółczesnejmetafizykiprawaformułujesiędośćczęstojakopytania
otzw.faktyprawne10.Faktyprawnesprawiają,żezdaniajęzykaprawnegoi/lub
prawniczego(por.informacjezrozdziału3.1)sązdaniamiprawdziwymilubfałszy-
8L.L.Fuller,TeMoralityofLaw,Yale1969.
9J.Raz,OntheNatureofLaw[w:]J.Raz,BetweenAuthorityandInterpretation,Oxford2009,p.92.
10Zob.D.Plunkett,APositivisticRouteforExplainingHowFactsMakeLaw,nLegalmeory”2012,t.18,
nr2,s.139-207.
PawełBanaś
