Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KinoGodarda,czylidwielubtrzyrzeczy,któreonimwiem
47
tozasłanianieobrazówpodniesionymdookaobiektywem;niesąjużoglądane
dlanichsamychtuiteraz,alezamienianewupamiątkęzpodróży”
,którąprze-
chowujemy,mającnadzieję,żekiedyśjąjeszczeuzobaczymy”
.
Natomiastpoziomyautotematyzmu,któreuruchamiaautorPogardy(Le
mépris,1963)dotycząpraktyczniekażdegowymiaru,każdegomożliwegoprze-
krojudziełafilmowego,wskalimakro:najbardziejogólnymczynawetmeta-
fizycznymujęciu,jakiwskalimikro:konkretnych,technicznych,częstodro-
biazgowych,rozwiązań.Wtymsensiejegokinozawsze,najakimśpoziomie,
opowiadaokinieiobrazach.WPogardzieautotematyzmskładasięzwielu
nakładającychsięnasiebiewarstwiwielupomysłówrealizatorskich.Niedość,
żebohateramisąludziekina:producent,scenarzystaPaul,żonascenarzysty
Camille,toreżyseraonazwiskuFritzLanggraprawdziwyFritzLang,jegoasy-
stentjestkreowanyprzezJean-LucGodarda,arolędiegetycznego(fikcyjnego)
operatoraodgrywateżfaktyczny-RaoulCoutard.Fabułaopowiadaoplanach
realizacjifilmunapodstawieOdyseizwykorzystaniemnowoczesnej,szeroko-
ekranowejtechnologiiCinemaScope,nainnympoziomieukazujetworzenie
filmowejadaptacjinapodstawiepowieściAlbertaMoravii,arównocześnie,
jużwsamymotwarciu,głoszolupotwierdzawproststrategięsamozwrotnej
refleksji:uJakpowiedziałAndréBazin,kinozastępujenaszespojrzenienaświat,
którystajesięzgodnyznaszymipragnieniami.Tojesthistoriaotymświecie”
.
DrobiazgoweanalizyKaiSilvermaniHarunaFarockiegoujawniająrów-
nieżautotematyzmwpisanywzabiegimontażowe:
PozatrzymaniusięCoutardkierujekamerę,takżewyposażonąwobiektywCi-
nemaScope,wnasząstronę,ażdomomentu,gdyznajdziesięnaprzeciwkonas.
Kamerapozadiegetycznacałyczasfilmujegozdołu.Potem,nakoniec,Coutard
zwracaswojąkameręwdół-tak,żeostateczniepatrzymyprostowjejobiektyw.
PocięciuwidzimyPaulaiCamilleleżącychnałóżku[ś],filmowanychzgóry,
podpewnymkątem,dokładnieztejpozycji,wjakiejmomentwcześniejznajdo-
wałasiękameraCoutarda.Toteżmożnaodnieśćwrażenie,żemamydoczynienia
zprzeciwujęciemdoujęciakończącegosięobiektywemCoutardaisłowamiBazi-
naoświeciezgodnymznaszymipragnieniami.JakgdybypierwszeujęciePogardy
znaczyłotyle,coukamera”
,adrugie-uobraz”
.Ioczywiścietym,costanowiucie-
leśnienieowegouobrazu”
,jestCamillewcałymjejnagimpięknie.Jejleżąceciało
wydajesięwręczstworzonedlaformatuszerokoekranowego9.
Czypowinnodziwić,iżreżyserjużwpierwszychujęciachkierujekamerę
wnasząstronę,apoziomyfilmuwfilmienakładająsięnasiebieipłynnie
9KajaSilverman,HarunFarocki,RozmowyoGodardzie,przekł.ired.Paulina
Kwiatkowska,Warszawa2015,s.20-21.
