Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
ROZDZIAŁI
ograniczone,niekompletne,redukcyjne.Dopieropróbakomplementar-
nego,multidyscyplinarnegopodejściadoproblemumożeskutkować
satysfakcjonującymiefektami.26Jednocześnietrzebasobiezdawaćsprawę
zmielizntakiejmultidyscyplinarności.Wymiarówbadaniagenezyiskutków
syndromuoblężeniajestnapewnowięcej,niżmożliwościikompetencje
badacza,zakresimożliwościanalizy,czasprzygotowaniawyników.Efekty
takichbadańbędązawszedopewnegostopnianiesatysfakcjonujące.Każdy
jednakmodel,rozumianyjakokonstrukcjacałościowama,zzałożenia,
charakteruproszczony.Touproszczeniejestceloweiplanowe.
Syndromoblężeniajestzespołemokreślonychprzyczynidetermi-
nantów.Tozjednejstronyczynnikizwiązanezjednostkami,dotkniętymi
syndromemoblężenia:np.:osobowość,mentalność,poziomlęku,nie-
ufności.Zdrugiejstronytoczynnikispołeczne:modelkultury,mental-
nośćzbiorowa,wartościspołeczne,mity,stereotypy,konfliktyspołeczne
izwyczajowesposobyichrozwiązywania.Totakżezespółdeterminantów
politycznych:charakterwładzy,modelprzywództwa,charaktersystemu,
zakresotwartości,wolności,itp.Czynnikówgenetycznychjestoczywiście
dalekowięcej.Czynnikitetworząbazępodbudowęoblężonejtwierdzy.
Takieuwarunkowaniamogąstanowićdwaosobneprzypadki:
•wpierwszymsyndromoblężeniajestprzedłużeniem,konsekwencją
czynnikówgenetycznych:psychologicznych,społecznych,geopoli-
tycznych,ekonomicznychitp.Tusyndromoblężeniapowstajeści-
ślewoparciuotakąbazę.Bezniejtrudnobyłybysobiewyobrazić
postaniesyndromuoblężenia;
•wdrugimprzypadkusyndromoblężeniajestbudowany(najczęściej
celowoiświadomie)bezznaczącychczynnikówuprawdopodobnia-
jących.Tubrakujebazy,asyndromoblężeniajestwytworeminten-
sywnychzabiegówpropagandowo-socjotechnicznych.
Wobydwuprzypadkachskutki,objawymogąbyćpodobne.Trzeba,
bowiemzauważyć,iżpsychologiczno-społecznezapleczegenetycznemoże
byćsubstytuowaneprzezintensywnezabiegiwładz,liderów,mediów(twór-
cównarracjioblężenia),którzyprzyzałożeniupewnychcelówpolitycznych,
26DopodobnychwnioskówdochodziF
.Czechwprowadzającpojęciepolitykistrachu,
jakopolaanalizróżnychdyscyplinbadawczych.Por.F
.Czech,Politykastrachu.Nowykie-
runekbadańscenypolitycznej,[w:]Emocjeakulturaiżyciespołeczne,P
.Binder,M.Palska,
W
.Pawlik,Warszawa2009.
