Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
SymmachiacesarstwarzymskiegozBogiem…
WIVstuleciuwobecpowolnego,aczkolwieksystematycznegospadku
politycznegoznaczeniaRzymu,związanegozesłabościązachodniejczęści
ImperiumRomanum,biskupistołecznegomiasta,rozwijającideęprymatu,
musieliwwiększymstopniuniżdotychczasodwoływaćsiędoPiotrowego
pochodzeniaswegoKościoła.Ichsprzymierzeńcembyłazawszesilnana
Zachodzie,wbrewówczesnejrzeczywistościpolitycznej,ideologiaRzymu
jakocentrumpolityczno-religijnegoimperiumitozarównowśródpisarzy
pogańskich,jakichrześcijańskich90.
WpierwszychdekadachIVwieku,jaksięwydaje,autorytetowibisku-
pówRzymuzaszkodziła,będącaefektemprześladowań,kwestiarygory-
stów.Genezategozagadnieniasięga,jakwiadomo,IIIwieku,kiedyto
gminychrześcijańskie(m.in.gminarzymska)stanęływobecproblemu
ustosunkowaniasiędowieluswychczłonków,którzywobliczugroźby
śmiercimęczeńskiej,wyrzeklisięwiary.Gdyfalarepresjiopadła,odstępcy,
próbującwrócićdowspólnoty,napotkaliopórwieluspośródtych,którzy
nieugięlisięwobecprześladowców,anastępnieuznali,żeniemapowrotu
dlatych,którzypostąpiliinaczej.Rygoryścinatrafilijednaknakrytykę,
ponieważwielu(m.in.biskupów)uważało,że„upadli”mogąpowrócić
dowspólnotypoodprawieniuwyznaczonejimpokuty.Natymwłaśnie
tledoszłowKościelerzymskimdotzw.schizmynowacjańskiej,która
narodziłasięnapoczątkudrugiejpołowyIIIwieku.Niezważałnato
jednakcesarzKonstantynWielki
91
,powierzającwroku313biskupowi
gdyżbiskupCezareiPalestyńskiejopowiadałsięzaautokefalicznąstrukturąKościoła,
przeciwstawiającjąmodelowirzymskiemu,któregopodstawąbyłprymatbiskupaRzymu.
90
Rzymbyłdlanichnajważniejszymmiastemimperium(aureaRoma,summum
caput),sławnym(celeberrimaurbs),przewyższającymwspaniałościąwszystkieinne(augu-
stissimaomniumsedes),idealnąstolicąitonietylkozachodniej,alenadalwschodniej
częścicesarstwa.Dlapogantoświątyniacałegoświata(templummunditotius),miasto
święte(urbssacratissima),ukochaneprzezbogów(urbsdeorum),wieczne(urbsaeter-
na)iczcigodne(urbsvenerabilis).Dlachrześcijantostolicachrześcijaństwa,centrum
ortodoksji.
91
Cf.T.Kołosowski,PolitykareligijnaKonstantynaWielkiegowświetleschi-
zmydonacjańskiej,SChr1,1995,s.34;S.Bralewski,CzycesarzKonstantynWielki
zabiegałokompromiszdonatystami?,VP20,2000,s.427-448;idem,Est-ceque
l)empereurConstantin1erleGrandaccordalatolerancea1)egarddesdonatistes?,E88,
2001,s.127-132;S.Adamiak,Constantine,Donatists,andtheFirstinterventionof
